اقتصاد کشاورزی
مهدی پندار؛ محمد رضوانی؛ سید صفدر حسینی؛ حامد رفیعی
چکیده
با توجه به تأثیر همهگیری کووید-19 بر تقاضای مواد غذایی در نتیجه اختلال در زنجیره تأمین و تکانههای درآمدی، هدف پژوهش حاضر بررسی وجود شکست ساختاری در ترجیحات محصولات دامی (گوشت قرمز، مرغ، تخم مرغ و شیر) مصرفکنندگان ایرانی با استفاده از سیستم تقاضای تقریبا ایدهآل درجه دو و چارچوب رگرسیون سوئیچینگ توسعه یافته توسط اوهتانی و کاتایاما ...
بیشتر
با توجه به تأثیر همهگیری کووید-19 بر تقاضای مواد غذایی در نتیجه اختلال در زنجیره تأمین و تکانههای درآمدی، هدف پژوهش حاضر بررسی وجود شکست ساختاری در ترجیحات محصولات دامی (گوشت قرمز، مرغ، تخم مرغ و شیر) مصرفکنندگان ایرانی با استفاده از سیستم تقاضای تقریبا ایدهآل درجه دو و چارچوب رگرسیون سوئیچینگ توسعه یافته توسط اوهتانی و کاتایاما (Ohtani & Katayama, 1986) در بازه زمانی بهار 1394 تا زمستان 1401 بوده است. جهت محاسبه کششهای قیمتی و درآمدی نیاز به دادههای قیمت و مصرف سرانه محصولات دامی است که در پژوهش حاضر از دادههای سری زمانی فصلی برای دوره زمانی بهار 1394 تا زمستان 1401 استفاده شده است. اطلاعات مربوط به قیمت محصولات دامی از شرکت سهامی پشتیبانی امور دام گرفته شده است. برای محاسبه مصرف سرانه ابتدا اطلاعات مقدار تولید گوشت قرمز، مرغ، شیر و تخم مرغ از شرکت سهامی پشتیبانی امور دام دریافت شد. سپس با جمع مقدار تولید و مقدار واردات گوشت قرمز، مرغ، شیر و تخم مرغ و کسر کردن مقدار صادرات از جمع مذکور و تقسیم بر جمعیت کشور، مقدار مصرف سرانه محاسبه گردید. مقدار صادرات و واردات گوشت قرمز، مرغ، شیر و تخممرغ از گزارش صادرات و واردات وزارت جهاد کشاورزی که به صورت ماهانه منتشر میشود، گرفته شده است. نتایج بیانگر وجود شکست ساختاری به صورت تدریجی در نتیجه همهگیری کووید-19 است. همچنین نتایج نشان میدهد که بعد از همهگیری کووید-19 کشش خود قیمتی گوشت قرمز و مرغ افزایش چشمگیری داشته است. با توجه به کشش بالای خود قیمتی گوشت قرمز، مرغ و تخم مرغ بعد از همهگیری کووید-19 پیشنهاد میشود برای حمایت از مصرفکنندگان دولت از ابزار قیمتی استفاده کند. همچنین به دلیل بالا بودن ضرائب کششهای متقاطع تقاضا برای گوشت قرمز، مرغ و تخم مرغ بعد از همهگیری کووید-19 میتوان انتظار داشت که تغییر در قیمت یکی از محصولات گوشت قرمز، مرغ و تخم مرغ، تقاضای محصول دیگر را به گونهای چشمگیر دچار تغییر کند، بنابراین، در اعمال مدیریت بهینه تقاضا و برنامهریزی الگوی مصرف، استفاده از سیاستهای قیمتی کالای جاشنین میتواند کارا باشد.کلیدواژهها: تغییر ترجیحات، سیسستم تقاضای تقریبا ایدهآل درجه دو، شکست ساختاری.
اقتصاد کشاورزی
مرتضی مولائی؛ معصومه رشیدقلم؛ باقر حسینپور
چکیده
این پژوهش به بررسی عوامل مؤثر بر تمایل مصرفکنندگان برای استفاده از بازاریابی دیجیتال محصولات کشاورزی در شهر ارومیه، که در آن کشاورزی نقش محوری در اقتصاد محلی ایفا میکند، میپردازد. دادههای مورد نیاز از 385 مصرفکننده با استفاده از پرسشنامه جمعآوری و با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک تجزیه و تحلیل شد. یافتهها نشان میدهد که ...
بیشتر
این پژوهش به بررسی عوامل مؤثر بر تمایل مصرفکنندگان برای استفاده از بازاریابی دیجیتال محصولات کشاورزی در شهر ارومیه، که در آن کشاورزی نقش محوری در اقتصاد محلی ایفا میکند، میپردازد. دادههای مورد نیاز از 385 مصرفکننده با استفاده از پرسشنامه جمعآوری و با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک تجزیه و تحلیل شد. یافتهها نشان میدهد که «سودمندی»، «سهولت استفاده»، «اعتماد»، «کیفیت اطلاعات» و «نفوذ اجتماعی» متغیرهای تاثیرگذار بر تمایل مصرفکنندگان به استفاده از پلتفرمهای کشاورزی دیجیتال هستند. عوامل جمعیت شناختی مانند «سن»، «تحصیلات» و «درآمد» نیز بر رفتار مصرفکنندگان تأثیر میگذارند. افراد جوان تمایل کمتری به استفاده دارند، در حالی که سطح تحصیلات و درآمد بالاتر با استفاده بیشتر از پلتفرمهای دیجیتال ارتباط مثبت دارد. «تجربه خرید آنلاین قبلی» بیشترین تاثیر را داشته و بر اهمیت آشنایی با پلتفرمهای دیجیتال تأکید دارد ولی «حساسیت قیمت» تأثیر منفی کمی دارد. این مطالعه نشان میدهد که اعتماد و سهولت استفاده برای مصرفکنندگان هنگام در نظر گرفتن پذیرش پلتفرمهای بازاریابی دیجیتال بسیار مهم است و بازاریابان باید بر ایجاد سیستمهای کاربرپسند و قابل اعتماد برای افزایش استفاده تمرکز کنند. علاوه بر این، تقسیمبندی جمعیتی برای هدفگذاری مهم است، زیرا گروههای مختلف سنی، سطوح پذیرش متفاوتی دارند. این تحقیق بینشهای ارزشمندی را در مورد رفتارهای خاص مصرفکنندگان در اقتصادهای در حال توسعه ارائه میدهد و شواهد تجربیای را ارائه میدهد که میتواند استراتژیهای بازاریابی آینده محصولات کشاورزی را هدایت کند. این مطالعه به ادبیات محدود بازاریابی دیجیتال کشاورزی در ایران می افزاید و توصیههای عملی برای بهینهسازی استفاده مصرفکنندگان از این پلتفرمها ارائه میدهد.
اقتصاد کشاورزی
هومن هاشمزاده؛ نازنین یوسفیان؛ ساسان اسفندیاری بهرآسمان؛ علیرضا کرباسی؛ علی فیروززارع
چکیده
بازارهای خردهفروشی شهری، بازارهای خردهفروشی دولتی هستند که اخیراً در ایران با هدف افزایش رفاه مصرفکنندگان و تولیدکنندگان تأسیس شدهاند. برای دستیابی به این هدف و گسترش حضور در بخش خردهفروشی شهری، درک جامعی از رفتار مصرفکننده در این بازارها ضروری است. این مطالعه با استفاده از الگوریتم C4.5 به بررسی عوامل مختلف اجتماعی-اقتصادی ...
بیشتر
بازارهای خردهفروشی شهری، بازارهای خردهفروشی دولتی هستند که اخیراً در ایران با هدف افزایش رفاه مصرفکنندگان و تولیدکنندگان تأسیس شدهاند. برای دستیابی به این هدف و گسترش حضور در بخش خردهفروشی شهری، درک جامعی از رفتار مصرفکننده در این بازارها ضروری است. این مطالعه با استفاده از الگوریتم C4.5 به بررسی عوامل مختلف اجتماعی-اقتصادی مؤثر بر تصمیمگیری مصرفکنندگان در بازارهای خردهفروشی پرداخته است. دادهها از طریق نظرسنجی از 189 مصرفکننده با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی در شهر مشهد در سالهای 1398 و 1399 جمعآوری شد. نتایج نشان داد که آگاهی از تخفیفهای موجود بهطور قابل توجهی انتخاب مصرفکننده را در بازارهای خردهفروشی شهری تحت تأثیر قرار میدهد. با این حال، علیرغم تخفیفهای موجود، آگاهی در میان مصرفکنندگان پایین است که نیاز به بازنگری در استراتژیهای تبلیغاتی میباشد. همچنین نتایج نشان داد تجربه خرید از بازارهای شهری، درآمد خانوار و تحصیلات از جمله عوامل تأثیرگذار بر انتخاب مصرفکننده میباشند. یافتههای این مطالعه میتواند بینشهای ارزشمندی برای سیاستگذاران و سهامداران فراهم آورد که در پی افزایش اثربخشی بازارهای خردهفروشی محلی در ایران هستند. علاوه بر این، با بهرهگیری از این بینشها در زمینه رفتار مصرفکننده و پویایی بازار، این بازارها میتوانند رونق گرفته و نقش بسزایی در بهبود بخش خردهفروشی و اقتصاد ایران ایفا کنند. در این راستا، توصیههایی مانند کمپینهای تبلیغاتی، استراتژیهای آموزشمحور، همکاری با تولیدکنندگان محلی و سیاستهای بازاریابی فراگیر با هدف بهبود دسترسی همه مصرفکنندگان به بازارهای خردهفروشی شهری ارائه گردید.
اقتصاد کشاورزی
فرنوش وجدی حکم آباد؛ حامد رفیعی؛ امیرحسین چیذری؛ سعید یزدانی؛ سید صفدر حسینی
چکیده
امروزه نگهداری و تقویت وفاداری مشتری در راستای محصولات یا خدمات یک شرکت، عموماً نکته اصلی و مرکزی فعالیتهای بازاریابی شده است. ازجمله مواردی که میتواند بر بهبود وفاداری مشتریان به برند/ محصول تأثیرگذار باشد، بازاریابی اخلاقی است. بازاریابی اخلاقی حوزهای از اخلاق کاربردی است که با اصول اخلاقی پنهان در رفتار، تبلیغ و تنظیم در ...
بیشتر
امروزه نگهداری و تقویت وفاداری مشتری در راستای محصولات یا خدمات یک شرکت، عموماً نکته اصلی و مرکزی فعالیتهای بازاریابی شده است. ازجمله مواردی که میتواند بر بهبود وفاداری مشتریان به برند/ محصول تأثیرگذار باشد، بازاریابی اخلاقی است. بازاریابی اخلاقی حوزهای از اخلاق کاربردی است که با اصول اخلاقی پنهان در رفتار، تبلیغ و تنظیم در بازاریابی ارتباط دارد. مصرفگرایی اخلاقی نیز در دو دهه اخیر به دلیل مسائل اجتماعی و زیستمحیطی اهمیت پیدا کرده است. در این راستا در این مطالعه به هدف بررسی مؤلفههای اخلاقی بر ارزش دوره عمر مشتری برای مصرفکنندگان محصولات لبنی در تهران در سال 1402 انجام شده است. برای دستیابی به هدف، 710 پرسشنامه در شهر تهران تکمیل گردید و با استخراج اطلاعات مورد نیاز برای محاسبه دوره عمر مشتری از روش GWRFM استفاده گردید و نتایج نشاندهنده درصد فراوانی بالای خوشههای با ارزش دوره عمر پایین بودند. در مرحله دوم با استفاده از لاجیت چندگانه به بررسی تأثیر مؤلفههای اخلاقی بر CLV پراخته شد که نتیجه حاکی از اهمیت پایبندی به قوانین حوزه فعالیت و پذیرش مسئولیت اجتماعی بر ارزش دوره عمر مشتری بصورت مثبت و معنیدار بود. از این رو پیشنهاد میشود فعالان صنعت لبنیات با مطمئن کردن مشتریان از پایبندی به قوانین حوزه فعالیت این صنعت و همچنین پذیرش مسئولیت اجتماعی میتوانند آنها را به خوشههای بالاتر منتقل کرده و جزو مشتریان وفادار خود قرار دهند. اگر در زمینه احترام به هنجارهای اخلاقی نیز اقدامات مثبتی انجام گردد بخش قابل توجهی از مصرفکنندگان محصولات پنیر، ماست و دوغ را تحت تأثیر قرار میدهد و سبب حرکت آنها به سوی قرارگیری در زمره مشتریان باارزش این صنعت میشود.
اقتصاد کشاورزی
سهراب صدفیآبکنار؛ امیرحسین چیذری؛ حامد رفیعی؛ حبیب الله سلامی
چکیده
این مطالعه بر روی پوشش ریسک پسته فندقی با استفاده از قراردادهای آتی و سپرده سرمایهگذاری تمرکز دارد و تغییرات ریسک و انتخاب پرتفوی بهینه را از 27 مهرماه 1397 تا 28 دیماه 1400 بررسی میکند. با استفاده از نظریه سبد کالایی مارکویتز، این مطالعه از مدلهای اقتصادسنجی مختلفی از جمله تحلیل رگرسیون، مدلهای GARCH و آزمون ریشه واحد فصلی برای ...
بیشتر
این مطالعه بر روی پوشش ریسک پسته فندقی با استفاده از قراردادهای آتی و سپرده سرمایهگذاری تمرکز دارد و تغییرات ریسک و انتخاب پرتفوی بهینه را از 27 مهرماه 1397 تا 28 دیماه 1400 بررسی میکند. با استفاده از نظریه سبد کالایی مارکویتز، این مطالعه از مدلهای اقتصادسنجی مختلفی از جمله تحلیل رگرسیون، مدلهای GARCH و آزمون ریشه واحد فصلی برای تعیین سبد کالایی بهینه جهت پوشش ریسک استفاده میکند. نتایج کلیدی شامل نوسانات فصلی معنادار در فرکانسهای مختلف است که نشاندهنده الگوهای فصلی قوی و پایدار است. تحلیل رگرسیون روابط معناداری بین بازدههای گذشته و کنونی را نشان میدهد که تأثیر بازدههای گذشته بر عملکرد کنونی را برجسته میکند. مدلهای GARCH ضرایب مثبت معناداری برای اثرات شوک و وقفههای واریانس نشان میدهند که به معنای تأثیرات قابل توجه شوکها و اثرات خودرگرسیونی قوی نوسانات گذشته بر نوسانات کنونی است. نسبت بهینه قراردادهای سپرده کالایی پسته فندقی بر اساس فصل و روز متغیر است که تقاضای بازار و ترجیحات سرمایهگذاران را منعکس میکند. این مطالعه چندین پیشنهاد سیاستی ارائه میدهد که عبارتند از؛ تقویت و مدیریت نوسانات فصلی از طریق مشتقات مالی، حمایت از ابزارهای پوشش ریسک، توجه به الگوهای فصلی و روزانه در ترکیب سبد کالایی، پایش و کنترل نوسانات در دورههای حساس و توسعه سیاستهای حمایتی در ماههای کم نوسان. این پیشنهادها هدف دارند عملکرد بازار پسته فندقی را بهبود بخشیده و کارایی تصمیمگیریهای سرمایهگذاری را افزایش دهند.
اقتصاد کشاورزی
مهکامه خواموشی یزدی؛ علیرضا کرباسی
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی انگیزهها و نگرشهای مصرفکنندگان به انتخاب شکلات و تأثیر آن بر قصد خرید انجام شد. برای این منظور با استفاده از مدل معادلات ساختاری تأثیر متغیرهای سلامت، خلق و خو، کنترل وزن، شکلاتگرایی، حسی، بستهبندی، قیمت و اعتماد به برند بر قصد خرید شکلات بررسی شده است. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که تنها متغیر خلق ...
بیشتر
این پژوهش با هدف بررسی انگیزهها و نگرشهای مصرفکنندگان به انتخاب شکلات و تأثیر آن بر قصد خرید انجام شد. برای این منظور با استفاده از مدل معادلات ساختاری تأثیر متغیرهای سلامت، خلق و خو، کنترل وزن، شکلاتگرایی، حسی، بستهبندی، قیمت و اعتماد به برند بر قصد خرید شکلات بررسی شده است. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که تنها متغیر خلق تأثیر مثبت و معناداری بر اعتیاد به شکلات دارد. همچنین متغیرهای اعتماد برند، بستهبندی و قیمت بر قصد خرید شکلات تأثیر مثبت، مستقیم و معناداری دارند. متغیرهای خلق و خو و بستهبندی با تفاوت زیادی تأیید شدهاند که نشان میدهد این دو عامل از نظر مصرفکننده بسیار مهم هستند. بنابراین روحیه مصرفکنندگان میتواند تأثیر بسزایی در مصرف شکلات داشته باشد. علاوه بر این، بستهبندی جذاب این قابلیت را دارد که توجه مصرفکنندگان را به خود جلب کند و اطلاعات مهمی را در مورد محصول از جمله طعم، مواد تشکیل دهنده و ارزش غذایی منتقل کند. همچنین اکثر مصرفکنندگان محصولات شکلات را از برندهای مورد اعتماد خود خریداری میکنند، بنابراین در این مورد معمولاً برندهای معروف و معتبر دارای مزیت هستند، حساسیت قیمت در گروههای مصرفکننده متفاوت است. این عوامل اغلب به هم مرتبط هستند و اهمیت آنها ممکن است بسته به ترجیحات فردی، جمعیتشناسی و روند بازار متفاوت باشد.
اقتصاد کشاورزی
مرتضی مجیدیان؛ آرش دوراندیش
چکیده
صادرات محصولات کشاورزی یکی از راهبردهای توسعه صادرات غیرنفتی و رشد پایدار اقتصادی در کشورهای در حال توسعه به شمار میآید. زعفران بهعنوان یک محصول صادراتی دارای اهمیت ویژهای در صادرات غیرنفتی ایران است. از آنجاکه ایران در صادرات زعفران در بین چهار کشور برتر جهان قرار دارد، هدف این مطالعه اولویتبندی بازارهای هدف زعفران ایران ...
بیشتر
صادرات محصولات کشاورزی یکی از راهبردهای توسعه صادرات غیرنفتی و رشد پایدار اقتصادی در کشورهای در حال توسعه به شمار میآید. زعفران بهعنوان یک محصول صادراتی دارای اهمیت ویژهای در صادرات غیرنفتی ایران است. از آنجاکه ایران در صادرات زعفران در بین چهار کشور برتر جهان قرار دارد، هدف این مطالعه اولویتبندی بازارهای هدف زعفران ایران بر اساس شاخصهای رقابت بازاری و محاسبه مزیتنسبی و شاخص پایداری صادرات آن در جهان و کشورهای هدف صادراتی ایران میباشد. مقایسه ساختار بازار جهانی محصول طی دوره 2003-2022 نشان داد که با وجود سهم بالای کشورهای ایران، اسپانیا، انگلیس و نیجریه در بیشتر سالها، ساختار بازار به شکل انحصار چند جانبه باز و بسته و در برخی سالها بنگاه مسلط بوده است که بیانگر افزایش تعداد رقبا و رقابتی شدن بازار صادراتی این محصول است. ایران با متوسط سهم 6/13 درصدی در بازار صادرات زعفران و تولید بیش از 80 درصد زعفران، بهطور مستقیم سهمی در صادرات جهانی نداشته و بیشتر زعفران ایران به کشورهایی مانند امارات، اسپانیا، چین و عمان صادر میشود و از آنجا مجددا به سایر کشورها صادر میگردد که لازم است برای این منظور استراتژیهایی مانند توسعه بازار و برندسازی در اولویت قرار داده شود. نتایج نشان داد در سال 2022 چهار کشور نیجریه، سریلانکا، ایران و اسپانیا 93 درصد از کل صادرات جهان را به خود اختصاص دادهاند و میانگین رتبه مقدار صادرات برای کشور ایران در دوره مورد مطالعه در بازار صادراتی زعفران رتبه 2 را به خود اختصاص داده است. همچنین ایران با شاخص پایداری صادرات کمتر از یک (96/0) صادرات پایداری داشته است اما روند تغییر این شاخص بیانگر کاهش پایداری ایران است. نتایج نشان داد که عمده صادرات زعفران ایران تنها به چهار کشور صورت میپذیرد و ترکیب این کشورها نیز ثابت نیست، لذا توجه به گسترش بازارهای هدف صادراتی بهترتیب با اولویت کشورهای چین، امارات، اسپانیا، هند، آمریکا، آلمان، فرانسه، ایتالیا، سوئد و کویت بهترتیب با میانگین رتبه 15/4، 85/6، 7/7، 95/7، 9/8، 3/12، 35/14، 25/15، 5/15 و 45/16مورد توجه قرار گیرد. همچنین نتایج نشان داد که بازار صادراتی این محصول انحصار چندجانبه بوده است، بنابراین باید از طریق مشارکت تمامی کشورهای صادرکننده به تعیین قیمت و سهم بازار هر یک از کشورها اقدام نمود.
اقتصاد کشاورزی
سیدحسین هاشمی فرد؛ سیدمجتبی موسوی نقابی؛ مریم اولادی
چکیده
در سالهای اخیر با افزایش رقابت بین شرکتهای فعال در عرصه کشاورزی، نوآوری در ارتباط مؤثر با مشتریان به یکی از الزامات موفقیت این شرکتها تبدیل شده است. لذا، پژوهش حاضر با هدف مطالعه تأثیر شیوههای مدیریت ارتباط با مشتری بر عملکرد سازمان با توجه به نقش تعدیلکنندگی قابلیت نوآوری است؛ که با جمعآوری شواهد تجربی از شرکتی فعال در ...
بیشتر
در سالهای اخیر با افزایش رقابت بین شرکتهای فعال در عرصه کشاورزی، نوآوری در ارتباط مؤثر با مشتریان به یکی از الزامات موفقیت این شرکتها تبدیل شده است. لذا، پژوهش حاضر با هدف مطالعه تأثیر شیوههای مدیریت ارتباط با مشتری بر عملکرد سازمان با توجه به نقش تعدیلکنندگی قابلیت نوآوری است؛ که با جمعآوری شواهد تجربی از شرکتی فعال در عرصه کشاورزی، شرکت تولید و بستهبندی قارچ سپید مزرعه در شهرستان کاشمر انجام شده است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، جز تحقیقات کاربردی و از نظر روششناسی جز تحقیقات پیمایشی به شمار میآید. جامعه آماری پژوهش حاضر کارکنان شرکت مذکور بود؛ که پرسشنامه با استفاده از روش سرشماری بین کلیه 60 کارمند شرکت توزیع شد و نهایتاً 53 پرسشنامه قابل استفاده جمعآوری گردید. تحلیل دادهها و آزمون فرضیهها از تکنیک بوت استرپینگ و روش مدلسازی معادلات ساختاری با استفاده از نرمافزارهای SPSS نسخه 19 و PLS نسخه 3 انجام شده است. بر اساس نتایج پژوهش مدیریت ارتباط با مشتری با ضریب مسیر 6/0 بر عملکرد سازمان تأثیر مثبت معنیداری داشته است و متغیر قابلیت نوآوری این رابطه را بهصورت مثبت تعدیل کرده است. همچنین از بین مؤلفههای مدیریت ارتباط با مشتریان، بیشترین تأثیر را بر عملکرد سازمان، بهترتیب متغیر حل مسأله مشترک با ضریب تأثیر 685/0، مدیریت ارتباط با مشتری بر پایه فناوری با ضریب تأثیر 577/0، شراکت بلندمدت با ضریب تأثیر 430/0، درگیر کردن مشتری با ضریب تأثیر 410/0 و به اشتراکگذاری اطلاعات با ضریب تأثیر 318/0 داشته است. با توجه به یافتههای پژوهش به کسب وکارهای فعال در عرصه کشاورزی پیشنهاد میشود با استفاده از رویکردی متناسب با فناوریهای نوین و سلایق مشتریان، نسبت به بکارگیری نوآوریهای تازه و بدیعی در مؤلفههای مدیریت ارتباط با مشتری با هدف ارتقای مزیت رقابتی و بهبود عملکرد سازمان بکوشند.
اقتصاد کشاورزی
حنانه آقاصفری؛ علیرضا کرباسی؛ حسین محمدی؛ رابرتو کلیستی
چکیده
افزایش نگرانی مصرفکنندگان از کیفیت و ایمنی محصولات کشاورزی در سراسر جهان سبب شده است تا محصولات ارگانیک به یکی از محبوبترین گزینههای مصرف سالم و پایدار تبدیل شوند. گرایش و مصرف روزافزون محصولات کشاورزی ارگانیک، رشد فزاینده بازار این محصولات را در دو دهه اخیر به همراه داشته است. به دلیل اهمیت ورود و کسب سهمی از این بازار رو ...
بیشتر
افزایش نگرانی مصرفکنندگان از کیفیت و ایمنی محصولات کشاورزی در سراسر جهان سبب شده است تا محصولات ارگانیک به یکی از محبوبترین گزینههای مصرف سالم و پایدار تبدیل شوند. گرایش و مصرف روزافزون محصولات کشاورزی ارگانیک، رشد فزاینده بازار این محصولات را در دو دهه اخیر به همراه داشته است. به دلیل اهمیت ورود و کسب سهمی از این بازار رو به رشد، این مطالعه به بررسی عوامل مؤثر بر راهبرد ورود به بازار بینالمللی محصولات ارگانیک و تعیین راهبرد مناسب برای ورود به آن با استفاده مدلسازی معادلات ساختاری میپردازد. دادههای این مطالعه با جمعآوری 90 پرسشنامه از تولیدکنندگان محصولات زعفران، پسته و کشمش ارگانیک در سال 1400 با روش نمونهگیری در دسترس در استان خراسان رضوی بهدست آمده است. نتایج بهدست آمده حاکی از آن است که متغیرهای ریسک و انگیزه ورود به بازار بینالمللی به طور مستقیم و متغیر مالکیت بر تولید و بازاریابی بهطور غیرمستقیم و از طریق اثرگذاری بر انگیزه ورود به بازار بینالمللی، بر راهبرد ورود به بازار بینالمللی اثر مثبت و معنادار دارند. ضمن اینکه ریسک اثر کاهنده و معنادار بر انگیزه ورود به بازار بینالمللی محصولات ارگانیک دارد. بر این اساس، راهبرد مناسب برای ورود به بازار بینالمللی محصولات ارگانیک، راهبردهای غیرمستقیم، مشارکتی و غیرحضوری مانند صادرات غیرمستقیم، تولید قراردادی و سرمایهگذاری مشترک بهدست آمد. از اینرو، پیشنهاد میشود دولت برای حضور مستقیم تولیدکنندگان محصولات ارگانیک در بازارهای بینالمللی، ریسکهای ناشی از تحریم و موانع انگیزهای برای ورود به بازار را رفع نموده یا کاهش دهد.
اقتصاد کشاورزی
حبیب شهبازی
چکیده
بازار و شرایط حاکم بر آن بهویژه صنعت مواد غذایی همواره یکی از مسائل مهمِ پیشرویِ تصمیمگیران میباشد. زیرا شرایط بازار به لحاظ سطح رقابت برای دسترسی به کالا از منظر تصمیمسازان دولتی و به لحاظ قیمت برای تولید و عرضهکنندگان بخش خصوصی اهمیت دارد. محصولات لبنی بهویژه شیر و پنیر از منظر مصرفکننده یک کالای سلامتیبخش، از منظر ...
بیشتر
بازار و شرایط حاکم بر آن بهویژه صنعت مواد غذایی همواره یکی از مسائل مهمِ پیشرویِ تصمیمگیران میباشد. زیرا شرایط بازار به لحاظ سطح رقابت برای دسترسی به کالا از منظر تصمیمسازان دولتی و به لحاظ قیمت برای تولید و عرضهکنندگان بخش خصوصی اهمیت دارد. محصولات لبنی بهویژه شیر و پنیر از منظر مصرفکننده یک کالای سلامتیبخش، از منظر تولیدکنندگان یک کالای تولیدی راهبردی و از منظر تصمیمگیرندگان دولتی یک عامل در تغییر سطح رفاه اجتماعی میباشد. بنابراین رفتار بازار اثر مهمی بر قیمت و از آن رو بر انگیزه تولید و در نهایت مصرف شیر و پنیر دارد. در این پژوهش سعی شده است یک چارچوب ساختاری برای بررسی رفتار صنعت محصولات لبنی به ویژه شیر و پنیر (به لحاظ سنجش سطح رقابت یا انحصار) با استفاده از تابع سود ارائه شود. همچنین با استفاده از رویکرد تغییرات حدسی (CV) [1] بر اساس مطالعه هوانیسیان و بوزیک (Hovhannisyan and Bozic, 2013) میزان اضافهبهای ناشی از وجود قدرت بازاری در سطح خردهفروشی برای سالهای 1395-1400 در 7 استان منتخب برآورد شده است. نتایج نشان میدهد در مورد صنعت شیر، خردهفروشان بیشترین سود را در شیر برند B1 (شیر تولیدی شرکت صنایع شیر ایران) در طول سالهای مورد مطالعه دریافت کردهاند. بهگونهای که بطور متوسط اضافهبهایی معادل 8/4 درصد دریافت کردهاند در حالیکه این اضافهبها برای شیر تولیدی سایر برندها معادل 9/3 درصد میباشد. در مورد پنیر، اگرچه اضافهبها دریافتی خردهفروشان از پنیر B2 (پنیر تولیدی در شرکتهای رقیبِ شرکت صنایع شیر ایران- بطور متوسط 0/4 درصد-) بیشتر است، اما تفاوت زیادی با اضافهبهای دریافتی پنیر تولیدی شرکت صنایع شیر ایران (بطور متوسط 9/3 درصد) ندارد. همچنین نتایج بیانگر آن است که ناهمسانی منطقهای زیادی در بین استانهای کشور (استانهای مورد مطالعه) در صنعت محصولات لبنی وجود دارد بطوریکه اضافهبها در سطح خردهفروشی در استانهای مختلف متفاوت است که مهمترین دلیل آن میتواند تفاوت در سطح توسعه یافتگی در صنایع لبنی در استانهای مختلف باشد. اضافهبها در شیر برند B1 از 3/3 درصد در استان آذربایجانشرقی تا 7 درصد در استان خراسانرضوی تغییر داشته است. اما خردهفروشان برای شیر تولیدی سایر برندها یعنی B2 از 3 درصد در استان آذربایجانغربی تا 9/6 درصد در استان اصفهان اضافهبها دریافت کردهاند. در مورد پنیر، اضافهبهای دریافتی شرکتهای رقیبِ شرکت صنایع شیر ایران از 2 درصد در استان فارس تا 5/6 درصد در استان آذربایجانشرقی تغییر داشته است. اما خردهفروشان برای پنیر تولیدی در شرکت صنایع شیر ایران از 5/1 درصد در استان آذربایجانشرقی تا 7/6 درصد در استان فارس اضافهبها دریافت کردهاند. توجه به تفاوتهای منطقهای در برندینگ و بازاریابی محصولات شیر و پنیر، اهمیت دارد. همچنین، در نظر گرفتن عوامل سهم بازاری و تغییرات حدسی نیز میتواند در تعیین استراتژیهای تولید و بازاریابی مؤثر باشد. [1]- Conjectural Variation
اقتصاد کشاورزی
مهدی شاعرعطار؛ اکبر میرزاپور باباجان
چکیده
صندوقهای کالایی یکی از انوع صندوقهای قابل معامله در بورس هستند که دارایی پایه آنها به جای سهام، محصولات کشاورزی، انرژی و یا فلزات میباشند. این صندوقها به روشهای مختلفی نظیر نگهداری فیزیکی کالا، قرارداد آتی کالای منفرد، سبدی از قراردادهای آتی کالاها و یا خریداری سهام کالاهای مختلف، سرمایهگذاران خود را در مقابل ...
بیشتر
صندوقهای کالایی یکی از انوع صندوقهای قابل معامله در بورس هستند که دارایی پایه آنها به جای سهام، محصولات کشاورزی، انرژی و یا فلزات میباشند. این صندوقها به روشهای مختلفی نظیر نگهداری فیزیکی کالا، قرارداد آتی کالای منفرد، سبدی از قراردادهای آتی کالاها و یا خریداری سهام کالاهای مختلف، سرمایهگذاران خود را در مقابل بازار انواع کالاها قرار میدهند. طی سالهای اخیر، این ابزار مالی با ایجاد مزیتهای فراوان به یکی از گزینههای مهم سرمایهگذاری در بین معاملهگران تبدیل شده است. با وجود این تحولات، شواهد کمی در ادبیات فعلی در مورد رفتار معاملاتی سرمایهگذاران این صندوقها گزارش شده است. هدف از این مقاله، بررسی وجود معاملات بازخورد در رفتار معاملهگران صندوقهای کالایی زعفران در ایران میباشد. به این جهت از دادههای روزانه دو صندوق زعفران موجود در بورس کالای ایران یعنی سحرخیز و نویرا، طی دوره زمانی 14/10/1399 الی 30/08/1401 و مدل معاملات بازخورد سنتانا-وادوانی (1992) استفاده شده است. نتایج حاصل نشان داد که نوسان بازدهی صندوقهای زعفران نسبت به اخبار مثبت و منفی متقارن میباشد. با وجود بازار رسمی با همپوشانی کامل برای معاملات دارایی پایه، معاملهگران صندوقهای زعفران توجهی به انحراف قیمت بین صندوقها و خالص ارزش دارایی آنها ندارند. نتایج حاصل از برآورد مدل معاملات بازخورد نشان داد که علائمی از وجود معاملات بازخورد در هیچ کدام از صندوقهای زعفران دیده نمیشود و معاملهگران این صندوقها توجهی به بازدهی گذشته آن ندارند. به نظر میرسد بازار این صندوقها از کارایی برخوردار میباشد که این موضوع را میتوان با خاص بودن دارایی پایه زعفران و سرمایهگذاران این صندوقها در ارتباط دانست.
اقتصاد کشاورزی
سارا یارمند؛ حسین محمدی؛ علیرضا کرباسی؛ مریم دهقانی
چکیده
صادرات محرک حیاتی رشد اقتصادی در کشورهای مختلف است و به طور قابل توجهی به ورود یک کشور به بازارهای جهانی کمک میکند و موفقیت اقتصادی را افزایش میدهد. در کشورهای در حال توسعه مانند ایران، برنامههای توسعه اقتصادی و اجتماعی، گسترش صادرات بهویژه محصولات کشاورزی با ارزش افزوده بالا را در اولویت قرار دادهاند. رشد صادرات غیرنفتی ...
بیشتر
صادرات محرک حیاتی رشد اقتصادی در کشورهای مختلف است و به طور قابل توجهی به ورود یک کشور به بازارهای جهانی کمک میکند و موفقیت اقتصادی را افزایش میدهد. در کشورهای در حال توسعه مانند ایران، برنامههای توسعه اقتصادی و اجتماعی، گسترش صادرات بهویژه محصولات کشاورزی با ارزش افزوده بالا را در اولویت قرار دادهاند. رشد صادرات غیرنفتی مانند خشکبار و ورود تولیدکنندگان داخلی به بازارهای جدید جهانی منجر به افزایش تقاضا برای محصولات صادراتی ایران خواهد شد. این امر همچنین منجر به افزایش سطح تولید، افزایش فرصتهای شغلی و ارزش افزوده بیشتر در فعالیتهای مرتبط میشود. برای افزایش عملکرد صادرات، که معیاری حیاتی برای موفقیت یک شرکت در استفاده از منابع و قابلیتهای خود در عرصه بینالمللی در یک دوره زمانی خاص است، تمرکز بر بهبود استراتژیهای بازاریابی و دانش تخصصی بسیار مهم است. بنابراین، این تحقیق با هدف بررسی تاثیر آمیخته بازاریابی و دانش تخصصی بازاریابی بر عملکرد صادرات شرکتهای کوچک و متوسط فعال در صادرات میوههای خشک مشهد در سال 1401 انجام شد. در مجموع 80 پرسشنامه با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس بین مدیران ارشد، اعضای هیئت مدیره و مدیران بازرگانی SME های میوه خشک توزیع شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها و آزمون فرضیههای تحقیق از مدلسازی معادلات ساختاری استفاده گردید. دادههای آماری و مدلسازی معادلات ساختاری نشان داد که تأثیر مشترک آمیخته بازاریابی و دانش بازاریابی تخصصی بر عملکرد صادرات مثبت و معنادار است. برای افزایش سودآوری شرکت، برای مدیران ارشد و مدیران فروش بسیار مهم است که این دو عامل را به رسمیت بشناسند و برای کسب مهارتهای لازم، آموزشهای مربوطه را طی کنند. علاوه بر این، مدیران باید از کانالهای توزیع مناسب برای افزایش صادرات خود استفاده کنند و در عین حال کیفیت و بستهبندی محصول را بر اساس ترجیحات خریداران تطبیق دهند.
اقتصاد کشاورزی
امیرحسین چیذری؛ محدثه دهقانی
چکیده
بر اساس رفتار مصرفکنندگان قیمتهایی که در بازار مورد پذیرش مصرفکننده قرار میگیرند ناشی از ویژگیهای کالاهاست. این ویژگیها هرکدام سهمی در قیمت مورد توافق مصرفکننده یا تقاضاکننده و عرضهکننده دارد. لذا شناخت دقیق خواستههای مصرفکننده موجب تولید و عرضه کالای تقاضامحور، کاهش هزینههای بازاریابی، نفوذ بیشتر محصول در بین ...
بیشتر
بر اساس رفتار مصرفکنندگان قیمتهایی که در بازار مورد پذیرش مصرفکننده قرار میگیرند ناشی از ویژگیهای کالاهاست. این ویژگیها هرکدام سهمی در قیمت مورد توافق مصرفکننده یا تقاضاکننده و عرضهکننده دارد. لذا شناخت دقیق خواستههای مصرفکننده موجب تولید و عرضه کالای تقاضامحور، کاهش هزینههای بازاریابی، نفوذ بیشتر محصول در بین مصرفکنندگان و افزایش مطلوبیت مصرفکننده و وفاداری او به برند خواهد شد. این مطالعه به بررسی اثر کیفیت و بستهبندی بر قیمت روغن خوراکی (آفتابگردان) در شهر تهران بهعنوان بزرگترین بازار مصرف روغن خوراکی پرداختهاست. بهمنظور دستیابی به هدف اصلی از روش قیمتگذاری هدونیک استفاده شدهاست. سپس بهمنظور تعیین عوامل مؤثر بر مقدار مصرف این روغنها و همچنین تعیین عوامل مؤثر بر وفاداری مصرفکننده به برند روغن خوراکی، با توجه به ماهیت کیفی و ترتیبی متغیر وابسته از الگوی لاجیت ترتیبی استفاده شدهاست. تعیین حجم نمونه به روش نمونهگیری خوشهای دومرحلهای در دسترس از بین کل مصرفکنندگان شهر تهران بوده و اطلاعات از جمعآوری 350 پرسشنامه که توسط مصرفکنندگان تکمیل گردیده، بهدستآمده است. الگوهای موردمطالعه به ترتیب با استفاده از نرمافزارهای shazam و stata برآورد شد. عوامل مختلفی بر میزان مصرف این روغن در سطوح مختلف مصرف تأثیرگذار میباشد. اما بهطورکلی عواملی مانند افزایش سن، افزایش سطح درآمد و افزایش سطح تأثیر بیماری و رژیم غذایی بر نوع روغن خوراکی موجب کاهش در میزان مصرف این روغن خوراکی میشود. همچنین عوامل دیگری مانند افزایش سطح کیفیت محصول، افزایش در سطح کیفیت بستهبندی روغن، افزایش سطح وفاداری مصرفکننده به روغن خوراکی و افزایش فروش آنلاین این محصول، افزایش سطح تقاضا برای این خوراکی را به همراه دارد.
اقتصاد کشاورزی
میلاد امینی زاده؛ محسن رفعتی
چکیده
صادرات کشاورزی ایران در سالهای اخیر رشد قابل توجهی داشته است. در این میان محصولات زراعی (کد 07) به دومین گروه مهم صادرات بخش کشاورزی ایران در سالهای اخیر تبدیل شده است. با این وجود مطالعات اندکی به بررسی ظرفیتهای صادراتی محصولات زراعی پرداختهاند. از این رو هدف این مطالعه بررسی مولفههای اثرگذار بر صادرات محصولات زراعی و سنجش ...
بیشتر
صادرات کشاورزی ایران در سالهای اخیر رشد قابل توجهی داشته است. در این میان محصولات زراعی (کد 07) به دومین گروه مهم صادرات بخش کشاورزی ایران در سالهای اخیر تبدیل شده است. با این وجود مطالعات اندکی به بررسی ظرفیتهای صادراتی محصولات زراعی پرداختهاند. از این رو هدف این مطالعه بررسی مولفههای اثرگذار بر صادرات محصولات زراعی و سنجش کارایی صادرات ایران است. به منظور دستیابی به هدف، الگوی جاذبه مرزی تصادفی براساس دادههای تابلویی متوازن برای 21 کشور در دوره زمانی 2021-2001 برآورد شد. نتایج بیانگر این است که اندازه اقتصادی و فیزیکی بازار هدف اثری مثبت و معنیدار بر صادرات محصولات زراعی ایران داشتهاند. همچنین مرز مشترک میان ایران و شرکای تجاری و تحریمهای اقتصادی دارای اثری مثبت و معنیدار بر صادرات محصولات زراعی بوده است، در حالیکه فاصله جغرافیایی میان ایران و کشورهای واردکننده اثری منفی بر صادرات داشته است. نتایج کارایی نشان داد که در دوره زمانی 2015-2021 ایران در هیچ بازار هدفی دارای کارایی 100 درصدی نبوده است و در چهار کشور افغانستان، امارات متحده عربی، کانادا و عراق با کارایی بیش از 50 درصد روبرو بوده است. براساس نتایج، ایران بیشترین پتانسیل صادرات محصولات زراعی را در عراق دارد. در نتیجه، با توجه به اثر مثبت و معنیدار مرز مشترک و ظرفیتهای بالای شرکای تجاری هممرز با ایران، پیشنهاد میشود که کشورهای تجاری دارای مرز مشترک مانند عراق در اولویت صادرات محصولات زراعی قرار گیرند.
اقتصاد کشاورزی
امیررضا کنجکاو منفرد؛ علی جمدی؛ زهره السادات دعائی؛ عالیه حقبین
چکیده
هدف از این پژوهش، تعیین عوامل تاثیرگذار آمیخته بازاریابی بر ارزش ویژه برند در صنعت زعفران است؛ در راستای نیل به این هدف رابطه بین عوامل آمیخته بازاریابی (محصول، کانال توزیع، قیمت، فعالیتهای ترفیعی)، چهار بعد ارزش ویژه برند (آگاهی از برند، کیفیت ادراک شده، تصویر فروشگاه و وفاداری به برند) به وسیله معادلات ساختاری سنجیده شده است. پژوهش ...
بیشتر
هدف از این پژوهش، تعیین عوامل تاثیرگذار آمیخته بازاریابی بر ارزش ویژه برند در صنعت زعفران است؛ در راستای نیل به این هدف رابطه بین عوامل آمیخته بازاریابی (محصول، کانال توزیع، قیمت، فعالیتهای ترفیعی)، چهار بعد ارزش ویژه برند (آگاهی از برند، کیفیت ادراک شده، تصویر فروشگاه و وفاداری به برند) به وسیله معادلات ساختاری سنجیده شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و بر اساس روش گرد آوری دادهها از نوع توصیفی- همبستگی محسوب میشود. جامعه آماری این پژوهش، مصرفکنندگان شهرستان اصفهان و یزد محصولات زعفران در سال 1401 هستند. به این منظور با روش نمونهگیری غیراحتمالی در دسترس نمونهای مشتمل بر 384 نفر تعیین شد. نتایج حاصل شده نشان داد که بعد محصول بر تمامی ابعاد ارزش ویژه برند اثر دارد؛ همچنین قیمت فقط بر تصویر فروشگاه تاثیر معناداری دارد. همینطور توزیع بر تمامی ابعاد ارزش ویژه برند بجز تصویر فروشگاه اثر معناداری دارد و همچنین ترفیع بر کیفیت درک شده و آگاهی برند تاثیر معناداری دارد. بنابراین، مراکز فعال در حوزه زعفران باید تاکید زیادی بر ایجاد محصول با کیفیت و ایجاد وفاداری به برند داشته باشند. همچنین از طریق افزایش مطلوبیت خدمات پس از فروش، استمرار ملاقات نمایندگان پخش با مشتریان و حفظ تناسب قیمت محصولات خود با کیفیت آنها، تصویر ذهنی مثبت مشتریان از شرکت را ارتقا داده و از این طریق بر کیفیت ادراک شده و آگاهی از برند و وفاداری مشتریان خود تاثیر مثبت اعمال نمایند. اگر ایران خواهان افزایش صادرات زعفران و افزایش نقش و سهم خود در بازارهای جهانی است، باید اصول بازاریابی مناسب را در این صنعت رعایت کرد. ایجاد یک هیئت بازاریابی منطقهای برای هماهنگی فعالیتهای تولید، بازاریابی و صادرات زعفران، توصیه ای به سیاستگذاران برای صادرات بیشتر محصول زعفران با ارزش افزوده به بازارهای جهانی است.
اقتصاد کشاورزی
حسین محمدی؛ علیرضا ثانی حیدری؛ عبدالله شهرکی
چکیده
یک استراتژی بازاریابی مناسب برای افزایش فروش و سودآوری در مراحل مختلف چرخه عمر محصول ضروری است. هدف اصلی این مطالعه بررسی عوامل موثر بر انتخاب استراتژی بازاریابی در مراحل مختلف چرخه عمر محصول در صنایع غذایی مشهد میباشد. دادهها از طریق یک نظرسنجی جمعآوری شده و پرسشنامهها توسط 88 مدیر بازاریابی صنعت تولید مواد غذایی در سال 1396 ...
بیشتر
یک استراتژی بازاریابی مناسب برای افزایش فروش و سودآوری در مراحل مختلف چرخه عمر محصول ضروری است. هدف اصلی این مطالعه بررسی عوامل موثر بر انتخاب استراتژی بازاریابی در مراحل مختلف چرخه عمر محصول در صنایع غذایی مشهد میباشد. دادهها از طریق یک نظرسنجی جمعآوری شده و پرسشنامهها توسط 88 مدیر بازاریابی صنعت تولید مواد غذایی در سال 1396 تکمیل شده است. برای رسیدن به هدف پژوهش، از الگوی لاجیت چند جملهای برای تعیین تأثیر متغیرهای توضیحی بر احتمال انتخاب یک استراتژی بازاریابی ویژه در مراحل مختلف چرخه عمر محصول استفاده بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که متغیرهای تجربه مدیر، تحصیلات، نوع محصول، رقابتپذیری، برند معتبر و سهم بازار تأثیر معناداری بر استراتژی انتخابی در مراحل مختلف چرخه عمر محصول داشته است. بنابراین، سودآوری یک شرکت در بازار را میتوان با اجرای یک استراتژی بازاریابی مبتنی بر نوع محصول و در ارتباط با مراحل خاص چرخه عمر محصول بهبود داد.
اقتصاد کشاورزی
محمد قهرمان زاده؛ مینا صمدپور؛ جواد حسین زاد
چکیده
گسترش تجارت و آزادسازی آن، از متداولترین سیاستها برای دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی در اغلب کشورها به شمار میرود. آزادسازی تجارت محصولات کشاورزی و اثر آن بر قیمت مواد غذایی، به دلیل اهمیت مواد غذایی در سبد مصرفی خانوار، یکی از مهمترین اهداف دولتها برای دسترسی عموم جامعه به مواد غذایی سالم و کافی است. در مطالعه حاضر، تأثیر ...
بیشتر
گسترش تجارت و آزادسازی آن، از متداولترین سیاستها برای دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی در اغلب کشورها به شمار میرود. آزادسازی تجارت محصولات کشاورزی و اثر آن بر قیمت مواد غذایی، به دلیل اهمیت مواد غذایی در سبد مصرفی خانوار، یکی از مهمترین اهداف دولتها برای دسترسی عموم جامعه به مواد غذایی سالم و کافی است. در مطالعه حاضر، تأثیر آزادسازی تجاری بر قیمت مواد غذایی در ایران بررسی شدهاست. بدین منظور، از مدل تصحیح خطای تکمعادلهای (SEECM) با استفاده دادههای سالانه مورد نیاز طی دوره زمانی سالهای 98-1368 بهره گرفته شد. نتایج برآورد مدل SEECM نشاندهنده آن است که ضریب تصحیح خطا معنیدار و برابر با 345/0- بوده و بیانگر این امر است که در بلندمدت اگر یک شوکی بر قیمت داخلی مواد غذایی وارد شود بازار داخلی میتواند سالانه فقط 30 درصد آن را تعدیل کند. همچنین روابط تعادلی بلندمدت برآورد شده در مدل SEECM مؤید آن است که قیمت جهانی محصولات غذایی اثر مثبت و آزادسازی تجاری، اثری منفی بر قیمت مواد غذایی داخلی دارند. با توجه به نوسانات قیمتهای جهانی و تأثیرپذیری قیمتهای داخلی از آن، لزوم توجه به نوسانات قیمتهای جهانی و نرخ ارز در تدوین سیاستهای تجاری توصیه میشود.
اقتصاد کشاورزی
سپیده ذوالانواری شیرازی؛ زکریا فرج زاده
چکیده
ایران با هدف کاهش وابستگی به درآمدهای حاصل از صادرات نفت و گاز، قصد دارد صادرات غیرنفتی را گسترش دهد. در همین راستا، این پژوهش سعی دارد عوامل تعیینکننده صادرات و تراز تجاری بخش کشاورزی ایران را بررسی کند. برای صادرات از مدل جاذبه و دادههای ترکیبی سالهای 1997تا 2017 استفاده شد. همچنین تراز تجاری بخش کشاورزی و زیربخشهای آن با ...
بیشتر
ایران با هدف کاهش وابستگی به درآمدهای حاصل از صادرات نفت و گاز، قصد دارد صادرات غیرنفتی را گسترش دهد. در همین راستا، این پژوهش سعی دارد عوامل تعیینکننده صادرات و تراز تجاری بخش کشاورزی ایران را بررسی کند. برای صادرات از مدل جاذبه و دادههای ترکیبی سالهای 1997تا 2017 استفاده شد. همچنین تراز تجاری بخش کشاورزی و زیربخشهای آن با استفاده از دادههای دوره 1978 تا 2018 مطالعه شد. نتایج مدل جاذبه نشان داد متغیر فاصله بر میزان صادرات اثر منفی دارد. در حالی که اثر متغیرهای تولید ناخالص داخلی ایران و کشورهای واردکننده مطابق انتظار، مثبت بهدست آمد. یافتهها نشان داد یک درصد افزایش تولید ناخالص داخلی سرانه ایران موجب افزایش صادرات محصولات کشاورزی به میزان 42/3 درصد خواهد شد. اما ضریب بهدست آمده برای تولید ناخالص کشورهای واردکننده از اهمیت آماری پایینی برخوردار بود. همچنین مشخص گردید افزایش جمعیت کشورهای واردکننده موجب افزایش تقاضا برای صادرات محصولات کشاورزی ایران خواهد شد. درجه بازبودن اقتصاد اثر مثبت و معنیداری بر صادرات نشان داد. ضریب متغیر نرخ ارز واقعی در حدود 9/0 بهدست آمد و مشخص گردید تغییرات صادرات با تغییرات نرخ ارز هم جهت است. تحریمهای شدید بر صادرات محصولات کشاورزی ایران اثر منفی نشان داد اما تحریمهای کم، فاقد اثر معنیدار ارزیابی شد. همچنین نتایج نشان داد متغیر بحران جهانی اقتصاد میتواند موجب کاهش صادرات محصولات کشاورزی ایران شود. در تصریح تراز تجاری مشخص گردید ارزشافزوده بخش کشاورزی و زیربخشهای آن بر بهبود تراز تجاری اثر مثبت دارد. اما اثر نرخ ارز واقعی بر تراز تجاری بخش کشاورزی و زیربخشهای زراعت و دام و طیور منفی ارزیابی شد که نشاندهنده تأیید تئوری منحنی J است. اما برای زیربخش باغبانی مورد تأیید قرار نگرفت. نوسانات نرخ ارز با استفاده از دو متغیر تغییرات مثبت و منفی این متغیر، و همچنین اثر ARCH حاصل از تخمین مدل خودتوضیح میانگین متحرک در مدل لحاظ شد. اثر این دو متغیر ضمن تفاوت در اندازه ضریب، الزاماً همجهت نبود. اثر متغیر درجه بازبودن اقتصاد بر تراز تجاری بخش کشاورزی و زیربخش باغبانی مثبت ارزیابی شد. به این معنی که تولید آنها مبتنی بر مزیت نسبی است. در حالیکه اثر این متغیر بر تراز تجاری زیربخشهای زراعت و داموطیور منفی بهدست آمد. همچنین پیامد تحریمها بر تراز تجاری منفی ارزیابی شد.
اقتصاد کشاورزی
طاهره رنجبر؛ سید مجتبی مجاوریان؛ زینب رفتنی امیری؛ سمیه شیرزادی لسکوکلایه؛ فواد عشقی
چکیده
زنجیره تأمین روغن نباتی مشتمل بر چهار بازار به هم پیوسته می باشد. این بازارها شامل دانههای روغنی، روغن خام، کنجاله و روغن خوراکی میباشد. امروزه فناوری اطلاعات و ارتباطات یکپارچه در بهبود زنجیره تأمین نقش انکارناپذیری دارد. پذیرش هر فنآوری جدید بخش مهمی از توسعه آن میباشد. هدف از این مطالعه شناسایی و رتبهبندی ترجیحات بازیگران ...
بیشتر
زنجیره تأمین روغن نباتی مشتمل بر چهار بازار به هم پیوسته می باشد. این بازارها شامل دانههای روغنی، روغن خام، کنجاله و روغن خوراکی میباشد. امروزه فناوری اطلاعات و ارتباطات یکپارچه در بهبود زنجیره تأمین نقش انکارناپذیری دارد. پذیرش هر فنآوری جدید بخش مهمی از توسعه آن میباشد. هدف از این مطالعه شناسایی و رتبهبندی ترجیحات بازیگران زنجیره تأمین روغن نباتی کشور نسبت به ویژگیهای فنآوری بلاکچین است. به این منظور از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شد. برای تعیین وزن ماتریس مقایسات زوجی، با 15 کارشناس متشکل از کارشناسان علمی از رشتههای مرتبط و همچنین کارگزاران زنجیره تأمین روغن نباتی در سال 1400 مصاحبه انجام گرفت. در این پژوهش، شاخصهای اصلی بهبود مدیریت، بهبود عملکرد، امنیت داده، شفافیت، ردگیری و پدیداری و زیرشاخصهای آنها مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از محاسبه وزن نهایی نشان داد که زیرشاخصهای "افزایش اعتماد بین سازمانی"،"سازگاری"، "سازگاری دادههای ایمن" بهترتیب با وزنی معادل 4670/0، 0428/0 و 04282/0 بالاترین اهمیت را داشتند. همچنین شاخصهای "تغییرناپذیری دادهها"، "ارتباط نزدیک با تأمینکنندگان"، "سطح حریم خصوصی"، "پیشبینی"، "قابلیت برنامهریزی استراتژیک"، "کاهش زمان بازپرسازی" و "انجام به موقع سفارش" بهترتیب در ردههای بعدی قرار گرفتند. به این ترتیب مهمترین چالش در زنجیره عرضه فعلی و بهتزین فرصت برای زنجیره جدید عدم اعتماد بین حلقهها و فعالان میباشد. بهمنظور دستیابی به مدیریت بهینه زنجیره تأمین، پیشنهاد میشود آموزش و آشنایی بیشتر بازیگران زنجیره تأمین با تکنولوژیهای جدید و ویژگیهای آنها در دستور کار قرار گیرد. همچنین برنامهریزی و آمادهسازی زیرساختهای لازم جهت پیادهسازی فناوری بلاکچین در کشور پیشنهاد میشود.
اقتصاد کشاورزی
مرتضی محمدی؛ سید احسان علوی
چکیده
با توجه به افزایش مصرف فرآوردههای غذایی آماده در کشور، در این مطالعه عوامل موثر بر سطح مصرف فراوردههای غذایی آماده از جمله سوسیس، کالباس و همبرگر مورد بررسی قرار گرفته است. به منظور بررسی عوامل موثر بر سطح مصرف فرآوردههای غذایی آماده و هم چنین نحوه تاثیر هر عامل بر احتمال قرار گرفتن هر خانوار در چهار گروه عدم مصرف، مصرف کم، مصرف ...
بیشتر
با توجه به افزایش مصرف فرآوردههای غذایی آماده در کشور، در این مطالعه عوامل موثر بر سطح مصرف فراوردههای غذایی آماده از جمله سوسیس، کالباس و همبرگر مورد بررسی قرار گرفته است. به منظور بررسی عوامل موثر بر سطح مصرف فرآوردههای غذایی آماده و هم چنین نحوه تاثیر هر عامل بر احتمال قرار گرفتن هر خانوار در چهار گروه عدم مصرف، مصرف کم، مصرف متوسط و مصرف زیاد، الگوی لاجیت ترتیبی و اطلاعات 396 خانوار شهر مشهد در سال 1399 به کار گرفته شد. نتایج مدل لاجیت ترتیبی حاکی از آن است که متغیرهای قیمت، درآمد، مصرف سایر گوشتها و تحصیلات مصرف کننده از لحاظ آماری اثر معناداری روی سطح مصرف فراوردههای گوشتی آماده مورد بررسی ندارند و متغیرهایی چون آگاهی از وجود و اثرات نیتریت، اطلاع از تقلب و شیوههای آن و شناخت ترکیبات فراوردههای غذایی آماده دارای اثر منفی و معنادار روی احتمال مصرف این فراوردهها است. میزان دسترسی خانوارها به فراوردههای غذایی آماده مورد بررسی و اعتماد خانوارها به تولیدکنندگان نیز روی احتمال مصرف فراوردههای گوشتی آماده تحت بررسی، اثر مثبت برجای میگذارد. از این رو اگر هدف سیاستگذاران حوزه تغدیه و بهداشت در جامعه کنترل و تغییر مصرف فراوردههای گوشتی آماده است، میتوان از ابزارهایی از جمله تغییر در میزان دسترسی خانوارها به این فراوردهها بهره گرفت. همچنین با اطلاعرسانی از وجود و خواص نیتریت و اثرات آن و نیز با تلاش برای شناساندن ترکیبات فراوردههای گوشتی آماده برای مصرفکنندگان، میتوان مصرف این مواد غذایی را در جامعه کنترل کرد و از این مسیر آسیبهای احتمالی را در حوزه تغذیه کمتر ساخت.
اقتصاد کشاورزی
اتابک کاظم پور؛ حامد رفیعی؛ حسین نوروزی؛ سید عباس زارع؛ لیلا یوسف زاده؛ مطهره کبودتبار
چکیده
نظر به پتانسیل بالای کشور در زمینه تولید و صادرات گوجه فرنگی پژوهش حاضر با هدف بررسی مزیت نسبی، تعیین ساختار بازار صادراتی و اولویتبندی بازارهای هدف صادراتی این محصول در ایران صورت پذیرفته است. دوره مورد مطالعه این پژوهش 97-1380 میباشد. بدین منظور مطالعه حاضر با استفاده از شاخص های مزیت نسبی آشکارشده، مزیت نسبی آشکار شده متقارن، نسبتهای ...
بیشتر
نظر به پتانسیل بالای کشور در زمینه تولید و صادرات گوجه فرنگی پژوهش حاضر با هدف بررسی مزیت نسبی، تعیین ساختار بازار صادراتی و اولویتبندی بازارهای هدف صادراتی این محصول در ایران صورت پذیرفته است. دوره مورد مطالعه این پژوهش 97-1380 میباشد. بدین منظور مطالعه حاضر با استفاده از شاخص های مزیت نسبی آشکارشده، مزیت نسبی آشکار شده متقارن، نسبتهای تمرکز و شاخص هرفیندال- هیرشمن به بررسی الگوی تجاری و ساختار بازار صادراتی گوجه فرنگی ایران و جهان پرداخته است. در ادامه به منظور اولویتبندی بازارهای هدف گوجه فرنگی ایران از روش تحلیل تاکسونومی عددی استفاده شد. نتایج نشان داد که مزیت نسبی گوجه فرنگی ایران در سالهای مورد مطالعه با نوسانات زیادی همراه بوده و ریسک رقابتی برای صادرکنندگان این محصول در ایران نسبت به رقبا بالاتر بوده است. ساختار بازار صادراتی این محصول در جهان ابتدا انحصار چندجانبه بسته بوده است که با گذشت زمان رقابتیتر شده و به انحصار چندجانبه تغییر یافته است. ساختار بازار صادراتی گوجه فرنگی ایران همواره بنگاه مسلط بوده است که این وضعیت به دلیل کاهش درآمد ارزی حاصل از صادرات ایران و کاهش قدرت چانه زنی ایران در بازار های جهانی عمدتاً به ضرر کشور ایران و به نفع کشورهای وارد کننده میباشد. با توجه به شاخصهای مورد بررسی نتایج حاکی از آن است که کشورهای ازبکستان، ارمنستان، اکراین، قرقیزستان و آذربایجان به ترتیب بهترین بازارها برای گوجه فرنگی ایران محسوب میشوند. لذا پیشنهاد میشود با تمرکز بر کشورهای اولویتدار و با بررسی شرایط موجود در بازارهای هدف بویژه سلیقه مشتریان در آنها نفوذ کرد.واژههای کلیدی: ایران، بازار هدف، تاکسونومی عددی، ساختار بازار صادراتی، شاخص هرفیندال- هیرشمن
اقتصاد کشاورزی
مصطفی زندی نسب؛ محمد غفاری
چکیده
محصولات ارگانیگ و کشاورزی نقش مهمی در سبد غذایی افراد جامعه دارند و محصولات ارگانیک کشاورزی که به درستی فرآوری شدهاند، در سلامت زندگی افراد بسیار مهم میباشند. اگر افراد جامعه خواهان افزایش استفاده از این محصولات میباشند، میتوانند از ارتباطات توصیهای استفاده کنند تا این محصولات را به یکدیگر معرفی نمایند. با توجه به گسترش ...
بیشتر
محصولات ارگانیگ و کشاورزی نقش مهمی در سبد غذایی افراد جامعه دارند و محصولات ارگانیک کشاورزی که به درستی فرآوری شدهاند، در سلامت زندگی افراد بسیار مهم میباشند. اگر افراد جامعه خواهان افزایش استفاده از این محصولات میباشند، میتوانند از ارتباطات توصیهای استفاده کنند تا این محصولات را به یکدیگر معرفی نمایند. با توجه به گسترش شبکهها و رسانههای اجتماعی نقش ارتباطات توصیهای الکترونیک در این زمینه بسیار حائز اهمیت شده است. این که ارتباطات توصیهای در چه صورت توسط افراد پذیرفته میشود برای گسترش این محصولات تعیینکننده است، لذا در پژوهش حاضر پیشایندهای که بر قصد استفاده از ارتباطات توصیهای الکترونیک در خرید محصولات ارگانیک میتوانند تاثیرگذار باشند، بررسی شد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر گردآوری دادهها، توصیفی میباشد. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه مشتریان شرکت شاهدونه در سراسر کشور است که در دوره جمعآوری دادههای پژوهش در بهمن و اسفند سال 1396 از مشتریان این شرکت بودهاند. روایی پمحصولات ارگانیگ و کشاورزی نقش مهمی در سبد غذایی افراد جامعه دارند و محصولات ارگانیک کشاورزی که به درستی فرآوری شدهاند، در سلامت زندگی افراد بسیار مهم میباشند. اگر افراد جامعه خواهان افزایش استفاده از این محصولات میباشند، میتوانند از ارتباطات توصیهای استفاده کنند تا این محصولات را به یکدیگر معرفی نمایند. با توجه به گسترش شبکهها و رسانههای اجتماعی نقش ارتباطات توصیهای الکترونیک در این زمینه بسیار حائز اهمیت شده است. این که ارتباطات توصیهای در چه صورت توسط افراد پذیرفته میشود برای گسترش این محصولات تعیینکننده است، لذا در پژوهش حاضر پیشایندهای که بر قصد استفاده از ارتباطات توصیهای الکترونیک در خرید محصولات ارگانیک میتوانند تاثیرگذار باشند، بررسی شد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر گردآوری دادهها، توصیفی میباشد. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه مشتریان شرکت شاهدونه در سراسر کشور است که در دوره جمعآوری دادههای پژوهش در بهمن و اسفند سال 1396 از مشتریان این شرکت بودهاند. روایی پرسشنامه توسط خبرگان و روایی سازه سنجیده شد؛ ضریب آلفای کرونباخ جهت بررسی پایایی، تحلیل عاملی اکتشافی جهت کاهش متغیرهای پژوهش و به منظور خلاصهسازی دادههای جمعیت شناختی از نرمافزار SPSS استفاده شد و جهت تحلیل عاملی تاییدی به منظور تایید ابعاد و گویههای پژوهش و بررسی فرضیههای پژوهش در مورد رد یا قبول آنها از نرمافزار LISREL استفاده شد. یافتههای پژوهش نشان داد که نگرش نسبت به ارتباطات توصیهای الکترونیکی بر قصد استفاده از ارتباطات توصیهای الکترونیکی در خرید محصولات ارگانیک کشاورزی تاثیرگذار است؛ همچنین، پیشایندهای قبل از نگرش نسبت به ارتباطات توصیهای الکترونیکی شامل سرمایه اجتماعی در رسانههای اجتماعی و اعتماد در رسانههای اجتماعی است. رسشنامه توسط خبرگان و روایی سازه سنجیده شد؛ ضریب آلفای کرونباخ جهت بررسی پایایی، تحلیل عاملی اکتشافی جهت کاهش متغیرهای پژوهش و به منظور خلاصهسازی دادههای جمعیت شناختی از نرمافزار SPSS استفاده شد و جهت تحلیل عاملی تاییدی به منظور تایید ابعاد و گویههای پژوهش و بررسی فرضیههای پژوهش در مورد رد یا قبول آنها از نرمافزار LISREL استفاده شد. یافتههای پژوهش نشان داد که نگرش نسبت به ارتباطات توصیهای الکترونیکی بر قصد استفاده از ارتباطات توصیهای الکترونیکی در خرید محصولات ارگانیک کشاورزی تاثیرگذار است؛ همچنین، پیشایندهای قبل از نگرش نسبت به ارتباطات توصیهای الکترونیکی شامل سرمایه اجتماعی در رسانههای اجتماعی و اعتماد در رسانههای اجتماعی است.
اقتصاد کشاورزی
نازنین محمدرضازاده بزاز؛ محمد قربانی؛ آرش دوراندیش
چکیده
به دلیل نقش و اهمیت شکر در مصرف روزانه خانوارها، هر ساله دولتها مبادرت به ذخیره مقادیری شکر به عنوان ذخیره استراتژیک مینمایند. از این رو مدیریت و تنظیم موجودی انبار این محصول نقش اساسی در قدرت رقابت آن در بازارها، اصلاح توزیع زمانی و مکانی محصولات و نهادهها تولید در زیربخشهای اقتصادی را ایفا می کند. در سالهای اخیرمازاد عرضه ...
بیشتر
به دلیل نقش و اهمیت شکر در مصرف روزانه خانوارها، هر ساله دولتها مبادرت به ذخیره مقادیری شکر به عنوان ذخیره استراتژیک مینمایند. از این رو مدیریت و تنظیم موجودی انبار این محصول نقش اساسی در قدرت رقابت آن در بازارها، اصلاح توزیع زمانی و مکانی محصولات و نهادهها تولید در زیربخشهای اقتصادی را ایفا می کند. در سالهای اخیرمازاد عرضه شکر در انبارها و در برخی موارد استثنایی کمبود در موجودی انبار را داشتهایم. با توجه به اینکه افزایش تولید شکر سبب تحمیل هزینه به کارخانجات تولیدکننده شکر میشود، عدم فروش قسمتی از محصول به منزله افزایش هزینههای آنها خواهد بود، لذا هدف از این مطالعه بررسی عوامل موثر بر مازاد موجودی شکر و راههای برون رفت از آن در ایران میباشد. نتایج مطالعه نشان داد، قیمت چغندرقند به عنوان نهاده و قیمت شکر به عنوان قیمت محصول نقش تعیین کننده را در مازاد موجودی انبار بازی نمیکنند. بنابراین مازاد موجودی انبار نه میتواند نتیجهی سیاستهای قیمتی باشد و نه از طریق سیاستهای قیمتی میتواند حل شود. از این رو، به نظر میرسد که دولت میبایست به جای استفاده از سیاستهای قیمتی مربوط به قیمت شکر و قیمت چغندرقند، از سیاستهای دیگری نظیراصلاح زمان تصمیم در مورد واردات، حل تعارضات بین اهداف دولت، تامین ذخیرا استراتژیک از تولیدات داخل و حذف تدریجی واردات، حمایت از کارخانجات برای نوسازی و بهسازی تجهیزات و حمایت از تولیدکنندگان چغندرقند برای تولید محصول ارزانتر استفاده نماید.
اقتصاد کشاورزی
امیرحسین چیذری؛ کیمیا وزیریان
چکیده
تخصیص دارایی و انتخاب سبد سرمایهگذاری، یکی از مهم ترین و پرچالش ترین مباحث در مدیریت سرمایهگذاری و نیز یکی از دغدغههای همیشگی سرمایهگذاران بهشمار میرود. هنگامی که سرمایهگذاران در بازار سرمایه اقدام به سرمایهگذاری مینمایند، انتظار دارند سبد منتخب آنها از کارایی مناسبی برخوردار باشد. لذا هدف از این پژوهش، ...
بیشتر
تخصیص دارایی و انتخاب سبد سرمایهگذاری، یکی از مهم ترین و پرچالش ترین مباحث در مدیریت سرمایهگذاری و نیز یکی از دغدغههای همیشگی سرمایهگذاران بهشمار میرود. هنگامی که سرمایهگذاران در بازار سرمایه اقدام به سرمایهگذاری مینمایند، انتظار دارند سبد منتخب آنها از کارایی مناسبی برخوردار باشد. لذا هدف از این پژوهش، تعیین سبد بهینه سهام شرکتهای کشاورزی در بورس اوراق بهادار تهران میباشد. بدین منظور ابتدا 32 شرکت از کل شرکتهای بخش کشاورزی در بورس اوراق بهادار تهران که دادههای آنها از سال ۱۳۹۹ الی ۱۳۹۳ به صورت ماهانه وجود داشت از دو صنعت غذایی و آشامیدنی و صنعت قند و شکر انتخاب شدند. سپس دو پرتفویی صنعت غذایی و آشامیدنی و صنعت قند و شکر با دو هدف حداقل سازی واریانس پرتفویی و حداکثرسازی بازده پرتفویی بااستفاده از مدل مارکوویتز با دو سناریوی متفاوت یکبار با اعمال دو محدودیت حداقل سرمایهگذاری به میزان 1 درصد و حداکثر سرمایهگذاری به میزان 20 درصد و یکبار بدون در نظر گرفتن این دو محدودیت بهینه سازی شدند و بازده، واریانس و نسبتهای شارپ برای آنها محاسبه شد. نتایج نشان داد هر دو پرتفویی صنعت غذایی و آشامیدنی و صنعت قند و شکر زمانی که با هدف حداکثر سازی بازده پرتفویی بهینه سازی شدند، از کارایی بیشتری برخوردار شدند. همچنین پرتفویی صنعت غذایی و آشامیدنی نسبت به پرتفویی صنعت قند و شکر از کارایی بیشتری برخوردار شد. در این پرتفویی میزان سرمایهگذاری برای سهام شرکت سالمین 7/86 درصد و برای شرکت مهرام 3/13 درصد بهدست آمد.
اقتصاد کشاورزی
غزاله قاسمی؛ حامد رفیعی؛ الهام مهرپرور حسینی
چکیده
صادرات محصولات کشاورزی و صنایع تبدیلی از راهبردهای توسعه صادرات و رشد پایدار اقتصادی در کشورهای در حال توسعه به شمار میرود. از آنجا که ایران در صادرات گوجهفرنگی و رب گوجه در سالهای اخیر در بین ده کشور برتر جهان جای داشته است، هدف این مطالعه مقایسه ساختار بازار جهانی این دو محصول به عنوان دو حلقه از زنجیره عرضه گوجهفرنگی و محاسبه ...
بیشتر
صادرات محصولات کشاورزی و صنایع تبدیلی از راهبردهای توسعه صادرات و رشد پایدار اقتصادی در کشورهای در حال توسعه به شمار میرود. از آنجا که ایران در صادرات گوجهفرنگی و رب گوجه در سالهای اخیر در بین ده کشور برتر جهان جای داشته است، هدف این مطالعه مقایسه ساختار بازار جهانی این دو محصول به عنوان دو حلقه از زنجیره عرضه گوجهفرنگی و محاسبه مزیت نسبی آشکار شده صادرات آنها در جهان و کشورهای هدف ایران تعیین شد. براساس نتایج، ساختار بازار جهانی هر دو محصول در دوره 2018-2010 با وجود سهم بالای چهار قدرت برتر بازار، در بیشتر سالها انحصار چندجانبه باز بوده است که بیانگر سهم اندک بیشتر رقبا و رقابت زیاد بین آنها است. اما با توجه به سهم زیاد و ثبات رهبری بازار، امکان گرفتن سهم کشورهای بزرگ برای رقبای کوچک، اندک است. از این رو، پیشنهاد میشود، ایران با متوسط سهم 61/1 درصدی در بازار گوجه و 30/5 درصد در بازار رب، تعدادی از بازارها را که در آنها از قدرت رقابتپذیری بیشتری برخوردار است، برای نفوذ، توسعه بازار و برندسازی در اولویت قرار دهد. به طور میانگین صادرات گوجهفرنگی به کشورهای ترکمنستان، عراق و افغانستان برای ایران بیشترین مزیت نسبی را داشته و همچنین صادرات رب گوجهفرنگی نیز به کشورهای ذکر شده دارای بیشترین مزیت نسبی برای ایران بوده است که پیشنهاد میشود، تعدادی از بازارها را که در آنها براساس شاخص مزیت نسبی آشکار شده از قدرت رقابتپذیری و پایداری برخوردار است، از جمله بازارهای ترکمنستان و افغانستان را در اولویت نفوذ، توسعه بازار و برندسازی قرار دهد. شایان ذکر است، با توجه به مزیت نسبی بالاتر رب گوجه در مقایسه با گوجهفرنگی، ارزش افزوده بالاتر آن، امکان برندسازی بیشتر و قابلیت نگهداری و حمل و نقل، توصیه میشود، با توسعۀ سرمایهگذاری در صنایع تبدیلی و تکمیل زنجیرۀ عرضه و بازاریابی، توسعه بازار صادراتی رب گوجهفرنگی در اولویت کشور قرار گیرد.