اقتصاد کشاورزی
محمود حاجی رحیمی؛ پریسا علیزاده؛ فرشته شریفی
چکیده
صنعت پرورش مرغ گوشتی از مهمترین زیر بخش‌های کشاورزی در ایران و استان کردستان است. در استان کردستان، تعداد واحدهای پرورش مرغ گوشتی فعال 716 واحد میباشد و در سال‌های اخیر (از سال 1398 تا حالا) تعداد این واحدها 5 درصد رشد داشته است. با وجود اهمیت بالای این صنعت، تا زمان تدوین این مقاله، حتی یک پژوهش علمی در مورد محاسبه شاخصهای مزیت نسبی ...
بیشتر
صنعت پرورش مرغ گوشتی از مهمترین زیر بخش‌های کشاورزی در ایران و استان کردستان است. در استان کردستان، تعداد واحدهای پرورش مرغ گوشتی فعال 716 واحد میباشد و در سال‌های اخیر (از سال 1398 تا حالا) تعداد این واحدها 5 درصد رشد داشته است. با وجود اهمیت بالای این صنعت، تا زمان تدوین این مقاله، حتی یک پژوهش علمی در مورد محاسبه شاخصهای مزیت نسبی و توان رقابتی تولید مرغ گوشتی در استان کردستان انجام نشده است. هدف پژوهش حاضر برآورد و بررسی شاخصهای مزیت نسبی، شاخصهای حمایت دولت و توان رقابت داخلی و صادراتی تولید گوشت مرغ در استان کردستان در سال 1402 با استفاده از الگوی ماتریس تحلیل سیاستی میباشد. نتایج حاصل از برآورد شاخصهای مزیت نسبی شامل نسبت هزینه منابع داخلی و نسبت منفعت به هزینه اجتماعی حاکی از وجود مزیت نسبی برای تولید این محصول در استان کردستان در همه ظرفیت‌های تولید میباشد. نتایج حاصل از شاخص حمایت اسمی از محصول نشان داد که قیمت بازاری گوشت مرغ زنده در کشور پایین‌تر از قیمت سایه‌ای آن است و به عبارت دیگر از تولید کننده مالیات غیرمستقیم قیمتی اخذ شده است. نتایج محاسبه شاخص حمایت اسمی از نهاده نیز بیانگر آن است که قیمت سایه‌ای نهاده‌ها بیشتر از قیمت بازاری آن‌ها بوده است و یارانه غیرمستقیم به نهادههای مرغداری‌ها پرداخت شده است. نتایج برآورد شاخص حمایت مؤثر که برآیند حمایت اسمی محصول و حمایت اسمی نهاده‌ها را نشان می‌دهد، حاکی است که دولت در مجموع از تولید مرغ گوشتی در استان کردستان حمایت مؤثر کرده است. شاخصهای توان رقابتی نیز برای محصول یاد شده بیانگر توانایی رقابت این محصول چه در سطح داخلی و چه در سطح بین‌الملل میباشد. به عبارت دیگر، حتی چنانچه دولت حمایت یارانه‌ای از نهاده‌ها را حذف کند، به شرطی که همزمان سرکوب قیمت محصول را نیز بردارد و تعیین قیمت را به بازار واگذار کند، تولید مرغ گوشتی در استان کردستان توان رقابتی لازم برای حضور در باز جهانی و بویژه بازار کشور دارای مرز مشترک با استان کردستان یعنی عراق را دارد. بر اساس این یافته‌ها، پیشنهاد می‌گردد به جای سیاست‌های مداخله گرانه در بازار محصول و نهادههای تولید مرغ گوشتی، به فراهم آوردن زیرساخت‌های بازار شفاف و رقابتی در تولید این محصول اولویت داده شود.
عباس عبدشاهی؛ محمدرضا قربانی
چکیده
کمبود پروتئین در جیره‌ی غذایی، موجب سوء تغذیه شده و می‌تواند سلامتی انسان را به خطر بیندازد. گوشت مرغ یکی از مهمترین منابع تأمین پروتئین مورد نیاز انسان بوده و در دهه‌های اخیر، همراه با رشد جمعیت و تغییر الگوی مصرف به سمت مواد پروتئینی حیوانی، صنعت مرغداری نیز مورد توجه قرار گرفته است. کاهش هزینه‌ی تمام شده و همچنین افزایش تولید ...
بیشتر
کمبود پروتئین در جیره‌ی غذایی، موجب سوء تغذیه شده و می‌تواند سلامتی انسان را به خطر بیندازد. گوشت مرغ یکی از مهمترین منابع تأمین پروتئین مورد نیاز انسان بوده و در دهه‌های اخیر، همراه با رشد جمعیت و تغییر الگوی مصرف به سمت مواد پروتئینی حیوانی، صنعت مرغداری نیز مورد توجه قرار گرفته است. کاهش هزینه‌ی تمام شده و همچنین افزایش تولید این منبع تأمین پروتئین، می‌تواند باعث بهبود سطح تغذیه شده و نقش مؤثری در سلامت انسان داشته باشد. این مطالعه، به برآورد کارایی فنی و کارایی مقیاس واحدهای پرورش مرغ گوشتی در استان خوزستان پرداخته است. داده‌های مورد نیاز از طریق نمونه‌گیری تصادفی و با تکمیل پرسشنامه از 105 واحد پرورش مرغ گوشتی در سال 1396 جمع‌آوری گردیده است. تابع تولید مرز تصادفی با استفاده از فرم تابعی ترانسلوگ و با کمک روش حداکثر درستنمایی برآورد و کارایی فنی و کارایی مقیاس واحدهای مورد بررسی محاسبه گردید. نتایج نشان داد که میانگین کشش مقیاس، کارایی مقیاس و کارایی فنی واحدهای مورد مطالعه به ترتیب برابر 12/1، 72/0 و 88/0 بوده و 5/47 درصد واحدها دارای بازدهی صعودی، 5/9 درصد دارای بازدهی ثابت و 43 درصد دارای بازدهی نزولی نسبت به مقیاس هستند. نتایج همچنین نشان داد که واحدهای تولیدی در شهرستان‌های دزفول و بهبهان دارای بالاترین کارایی مقیاس و در شهرستان رامهرمز دارای کمترین کارایی مقیاس میباشد. از نظر کارایی فنی نیز بیشترین کارایی فنی متعلق به واحدهای پرورش مرغ گوشتی در شهرستان باغملک و کمترین آن متعلق به شهرستان شادگان میباشد. با توجه به نتایج مطالعه، پیشنهاد می‌شود به علاقه‌مندان سرمایه‌گذاری در تولید جوجه‌ی یک روزه تسهیلاتی اعطا گردد تا ضمن افزایش تولید، کیفیت جوجه‌ی تولیدی را نیز بهبود دهند. همچنین با راهنما قرار دادن واحدهای دارای مقیاس بهینه که بیشتر در شهرستان دزفول مستقر هستند، واحدهای پرورش مرغ گوشتی را به سمت مقیاس بهینه هدایت نمود.
محمود حاجی رحیمی؛ مهدی فهیم زاده؛ مهدی نعمتی؛ رضا مشکوه
چکیده
تقاضا برای مصرف پروتئین در کشورهای در حال توسعه به دلیل بهبود سطح درآمد و تغذیه، به شدت افزایش پیدا می کند. صنعت پرورش مرغ گوشتی در تأمین پروتئین نقش به سزایی دارد، به همین جهت شناخت ساختار هزینه تولید آن در تمام مناطق، برای برنامه ریزی بهتر و بهره برداری بیشتر از پتانسلهای موجود اهمیت زیادی دارد. در این مطالعه ساختار هزینه واحدهای ...
بیشتر
تقاضا برای مصرف پروتئین در کشورهای در حال توسعه به دلیل بهبود سطح درآمد و تغذیه، به شدت افزایش پیدا می کند. صنعت پرورش مرغ گوشتی در تأمین پروتئین نقش به سزایی دارد، به همین جهت شناخت ساختار هزینه تولید آن در تمام مناطق، برای برنامه ریزی بهتر و بهره برداری بیشتر از پتانسلهای موجود اهمیت زیادی دارد. در این مطالعه ساختار هزینه واحدهای پرورش مرغ گوشتی، با استفاده از تابع هزینه مورد بررسی قرار گرفت. داده های مورد استفاده از 68 واحد تولیدی در استان کردستان به روش نمونه گیری تصادفی ساده جمع آوری گردید. نتایج نشان داد که بیشترین سهم هزینه مربوط به دان است. در مورد کلیه نهاده ها، تقاضا برای نهاده بی کشش است. برآورد معیار بازدهی نسبت به مقیاس بیانگر آن است که بازدهی نسبت به مقیاس در بین واحدهای تولیدی مورد مطالعه صعودی است؛ لذا لازم است در توسعه واحدهای آتی این صنعت در استان کردستان روی مقیاسهای بالاتر تولید تأکید شود. همچنین باتوجه به سهم بسیار بالای هزینه دان در هزینه های تولید، که بخش عمده آن وارداتی است، برای توسعه این صنعت لازم است تولید داخلی عناصر تشکیل دهنده دان در استان در اولویت قرار داده شود.
علی دریجانی
چکیده
چکیدهتجزیه و تحلیل کمّی تولید از طریق بررسی مقدار مصرف نهاده‌ها، همواره از اصول اصلی مدیریت کشاورزی به‌شمار می‌رود که افزایش تولید را از طریق استفاده بهینه از منابع دنبال می‌نماید. پژوهش حاضر به برآورد تابع مرزی تولید و استخراج و تحلیل کارایی تکنیکی واحدهای نیمه‌مکانیزه پرورش مرغ گوشتی شهرستان گرگان پرداخته است. آمار اطلاعات ...
بیشتر
چکیدهتجزیه و تحلیل کمّی تولید از طریق بررسی مقدار مصرف نهاده‌ها، همواره از اصول اصلی مدیریت کشاورزی به‌شمار می‌رود که افزایش تولید را از طریق استفاده بهینه از منابع دنبال می‌نماید. پژوهش حاضر به برآورد تابع مرزی تولید و استخراج و تحلیل کارایی تکنیکی واحدهای نیمه‌مکانیزه پرورش مرغ گوشتی شهرستان گرگان پرداخته است. آمار اطلاعات پیمایشی مورد نیاز در بهار سال 1388 از طریق طراحی و تکمیل پرسشنامه جمع‌آوری گردید. عوامل مؤثر بر تولید و کارایی فنّی واحدها از طریق برازش تابع تولید مرزتصادفی به فرم کاب- داگلاس استخراج شد و در گروه‌های مختلف مدیریتی و مقیاس مقایسه گردید. نتایج پژوهش نشان داد میانگین کارایی تکنیکی واحدهای نیمه‌مکانیزه 66/57 درصد میباشد که بیانگر ناکارایی تکنیکی بوده و امکان افزایش محصول با استفاده از نهاده‌ها و فن‌آوری موجود فراهم میباشد. بر اساس یافته‌ها، آسیب‌شناسی وضعیت موجود، نهادینه‌سازی بکارگیری نیروهای کارشناس و برگزاری دوره‌های آموزشی و ترویجی کاربردی در جهت تقویت دانش مرغداران ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. در این راستا پیشنهاد می‌شود صدور مجوّز بهره‌برداری برای متخصصین و نیروهای آموزش‌دیده در اولویت قرار گیرد. ضمن آنکه در شرایط اجرای هدفمندی یارانه‌ها، لازم است دولت با اتخاذ سیاست‌های قیمتی و تجاری مناسب، نوسان‌های بی‌رویه و غیرقابل‌پیش‌بینی در نهاده‌ها و بازاریابی محصولات تولیدی را با اِعمال سیاست‌های هماهنگ و هدفمند، کاهش و کنترل نماید.
