تحلیل رقابت‌پذیری و تأثیر سیاست‌ها بر تولید مرغ گوشتی در استان کردستان: رویکرد ماتریس تحلیل سیاستی

نوع مقاله : مقالات پژوهشی به زبان انگلیسی

نویسندگان

• محمود حاجی رحیمی
• پریسا علیزاده
• فرشته شریفی

گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

10.22067/jead.2024.90678.1311

چکیده

صنعت پرورش مرغ گوشتی از مهمترین زیر بخش‌های کشاورزی در ایران و استان کردستان است. در استان کردستان، تعداد واحد‌های پرورش مرغ گوشتی فعال 716 واحد می‌باشد و در سال‌های اخیر (از سال 1398 تا حالا) تعداد این واحدها 5 درصد رشد داشته است. با وجود اهمیت بالای این صنعت، تا زمان تدوین این مقاله، حتی یک پژوهش علمی در مورد محاسبه شاخص‌های مزیت نسبی و توان رقابتی تولید مرغ گوشتی در استان کردستان انجام نشده است. هدف پژوهش حاضر برآورد و بررسی شاخص‌های مزیت نسبی، شاخص‌های حمایت دولت و توان رقابت داخلی و صادراتی تولید گوشت مرغ در استان کردستان در سال 1402 با استفاده از الگوی ماتریس تحلیل سیاستی می‌باشد. نتایج حاصل از برآورد شاخص‌‌های مزیت نسبی شامل نسبت هزینه منابع داخلی و نسبت منفعت به هزینه اجتماعی حاکی از وجود مزیت نسبی برای تولید این محصول در استان کردستان در همه ظرفیت‌های تولید می‌‌باشد. نتایج حاصل از شاخص حمایت اسمی از محصول نشان داد که قیمت بازاری گوشت مرغ زنده در کشور پایین‌تر از قیمت سایه‌ای آن است و به عبارت دیگر از تولید کننده مالیات غیرمستقیم قیمتی اخذ شده است. نتایج محاسبه شاخص حمایت اسمی از نهاده نیز بیانگر آن است که قیمت سایه‌ای نهاده‌ها بیشتر از قیمت بازاری آن‌ها بوده است و یارانه غیرمستقیم به نهاده‌‌های مرغداری‌ها پرداخت شده است. نتایج برآورد شاخص حمایت مؤثر که برآیند حمایت اسمی محصول و حمایت اسمی نهاده‌ها را نشان می‌دهد، حاکی است که دولت در مجموع از تولید مرغ گوشتی در استان کردستان حمایت مؤثر کرده است. شاخص‌های توان رقابتی نیز برای محصول یاد شده بیانگر توانایی رقابت این محصول چه در سطح داخلی و چه در سطح بین‌الملل می‌باشد. به عبارت دیگر، حتی چنانچه دولت حمایت یارانه‌ای از نهاده‌ها را حذف کند، به شرطی که همزمان سرکوب قیمت محصول را نیز بردارد و تعیین قیمت را به بازار واگذار کند، تولید مرغ گوشتی در استان کردستان توان رقابتی لازم برای حضور در باز جهانی و بویژه بازار کشور دارای مرز مشترک با استان کردستان یعنی عراق را دارد. بر اساس این یافته‌ها، پیشنهاد می‌گردد به جای سیاست‌های مداخله گرانه در بازار محصول و نهاده‌های تولید مرغ گوشتی، به فراهم آوردن زیرساخت‌های بازار شفاف و رقابتی در تولید این محصول اولویت داده شود.

کلیدواژه‌ها

• رقابت‌پذیری صادرات
• ماتریس تحلیل سیاستی
• مرغ گوشتی
• مزیت نسبی کردستان

موضوعات

• اقتصاد کشاورزی

عنوان مقاله [English]

Assessing the Competitiveness and Policy Impact on Broiler Production in Kurdistan Province, Iran: A Policy Analysis Matrix Approach

نویسندگان [English]

• M. Haji-Rahimi
• P. Alizadeh
• F. Sharifi

Department of Agricultural Economics, Faculty of Agriculture, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran

چکیده [English]

The broiler chicken industry is a vital agricultural subsector in Kurdistan Province, Iran, with 716 production units in the province and a 5% growth from 2019 to 2024. However, there is no study to evaluate the comparative advantage indices or competitive capacity of broiler chicken production in Kurdistan Province. This study aims to assess these factors using the Policy Analysis Matrix (PAM) for 2023. Findings indicate that Kurdistan Province has a comparative advantage in broiler chicken production, as shown by the Domestic Resource Cost (DRC) ratio and Social Benefit-Cost Ratio (SBCR), across all production capacities. The Nominal Protection Coefficient (NPC) for the product reveals that the market price of live broiler chicken is lower than its shadow price, effectively imposing indirect taxation on producers. Conversely, the NPC for inputs shows that input shadow prices exceed market prices, suggesting indirect subsidies for poultry inputs. The Effective Protection Coefficient (EPC), which combines these effects, indicates effective government support for the industry. Competitiveness indices suggest that broiler chicken production in Kurdistan Province is viable both domestically and internationally. The findings suggest that the broiler chicken industry of Kurdistan could compete in regional markets, particularly Iraq market, even without supportive policies in form of input subsidies, provided price suppression is eliminated and market-based pricing is implemented. Thereby, this study suggested transitioning from interventionist policies to establishing a transparent and competitive market infrastructure to ensure sustainable growth in broiler chicken production.

کلیدواژه‌ها [English]

• Broiler chicken
• Comparative advantage
• Export competitiveness
• Policy Analysis Matrix

©2024 The author(s). This is an open access article distributed under Creative Commons Attribution 4.0 International License (CC BY 4.0)

مراجع

1. Beckmann, J., & Czudaj, R.L. (2013). Oil prices and effective dollar exchange rates. International Review of Economics & Finance, 27(C), 621-636. https://doi.org/10.1016/j.iref.2012.12.002
2. Benalywa, Z.A., Ismail, M.M., Shamsudin, M.N., & Yusop, Z. (2019). Assessing the comparative advantage of broiler production in Peninsular Malaysia using policy analysis matrix. Tropical animal health and production, 51, 321-327. https://doi.org/10.1007/s11250-018-1690-8
3. Beres, D., & Mészáros, K. (2011). Competitiveness and comparative advantages in agriculture (livestock approach). Problems of World Agriculture (Problemy Rolnictwa Światowego), 11(26), 1-9. https://ideas.repec.org/a/ags/polpwa/195333.html
4. Bowers, J. (1995). Sustainability, agriculture, and agricultural policy. Environment and Planning A, 27(8), 1231-1243.
5. Bruno, M. (1972). Domestic resource costs and effective protection: Clarification and synthesis. Journal of Political Economy, 80(1), 16-33. https://www.jstor.org/stable/1830128
6. Central Bank of the Islamic Republic of Iran (CBI). (2023). Annual Review for 1401 (2022/23). https://cbi.ir/simplelist/AnnualReview_en.aspx
7. Ezeh, C.I., Anyiro, C.O., & Chukwu, J.A. (2012). Technical efficiency in poultry broiler production in Umuahia Capital Territory of Abia State, Nigeria. Greener Journal of Agricultural Sciences, 2(1), 001-007. https://gjournals.org/GJAS/archive/vol-2-1-jan-2012/ezeh-et-al.html
8. Elsedig, E.A.A., Mohd, M.I., & Fatimah, M.A. (2015). Assessing the competitiveness and comparative advantage of broiler production in Johor using policy analysis matrix. International Food Research Journal, 22, 1-20. https://www.cabidigitallibrary.org/doi/pdf/10.5555 /20153093595
9. Food and Agriculture Organization (FAO). (2024). FAOSTAT, Crops and livestock products. https://www.fao.org/faostat/en/#data/QCL
10. Haji-Rahim, M. (2015). A social profit analysis of self-sufficiency policy for wheat production in Iran. International Journal of Scientific Management and Development, 3(1), 807-810. https://ideas.repec.org/a/ags/ijamad/246098.html
11. Hasanvand, M., Karbasi, A., & Darijani, A. (2010). An Analysis of the Relative Advantage of Livestock Nomads in Lorestan Province, A Case Study of Khorramabad, Eighth Biennial Agriculture Economics Conference of Iran, P:889-900. (In Persian). https://doi.org/10.22059/jrur.2021.308771.1546
12. Iran Feed Industry Association. (IRFIA). (2022). Iran Animal Feed Market, 3rd Edition. https://irfia.ir/shfolder/pdf/FM2022.pdf
13. Karaman, S., Taşcıoğlu, Y., & Bulut, O.D. (2023). Profitability and cost analysis for contract broiler production in Turkey. Animals, 13(13), 2072. https://doi.org/10.3390/ani13132072
14. Mashaiekhi, S., & Hajizadeh Fallah, M. (2011). The study on the effective factors in Chicken meat market in Iran: An application of Vector Autoregression model. Economic Research Journal 11(40), 131-154. (In Persian). https://joer.atu.ac.ir/article_2567_en.html
15. Mirzaei, A., Azarm, H., Valizadeh, N., Sobhani, S.M.J., & Ziaee, A. (2023). The effects of price explosion and compensatory policies on food security: The Case of chicken meat consumers in Iran. Iran Agricultural Research, 42(2), 49-58. (In Persian). https://doi.org/10.22099/iar.2024.48881. 1565
16. Mohammadi, Y., Shalalvand, M., & Rezapour, K. (2018). Determining an optimal agronomic cropping pattern in productive units by analyzing the regional and national comparative advantages. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 49-2(4), 719-734. (In Persian). https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.20084838.1397.49.4.12.8
17. Moreki, J.C. (2011). Challenges in small-scale broiler production in Botswana. Journal of Agricultural Technology, 7(6), 1579-1587.
18. Moslehi, H. (2020). The collection of world experience publications in the field of agriculture and natural resources; Comparing the status of broiler production in Iran with other countries (No. 19), 1 Edition. Publication of Agricultural Tehran. Iran. (In Persian)
19. Nikzad, M., Hosseini, S.S., Salami, H., Chizari, A., & Ahady, A. (2022). Evaluation and analysis of comparative advantages, competitiveness and the effects of supportive policies on selected products of Afghanistan’s economic-agricultural zones. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 53(2), 301-323. (In Persian). https://doi.org/10.22059/ijaedr. 2021.315282.668985
20. Onyoni, R., & Basil, D. (2022). Enhancing the Competitiveness of Kenya's Livestock Products in the African Continental Free Trade Area: Revealed Comparative Advantage. Kenya Institute for Public Policy Research and Analysis. ZDB-ID 2982267-1. - Vol. no. 290.
21. Pilusa, K. V., Belete, A., & Baloi, V.A. (2020). Analyzing chicken meat production comparative advantage of South Africa. African Journal of Agricultural Research, 16(6), 843-849. https://doi.org/10.5897/AJAR2019.14604
22. Rahmani, R., & Layani, Gh. (2023). Investigating the economic effects of government policies on broiler production units in Fars province. Journal of Agricultural Economic Research, 15(3), 28-43. (In Persian). https://doi.org/10.30495/jae.2023.30100.2328
23. Rezaee, A., Chizari, A., & Nakhaei, N. (2010). Investigation of protective policies & comparative advantage of production & export of onion: (Case study: Esfahan). Journal of Agricultural Economics and Development, 24, 1-20. https://doi.org/10.22067/jead2.v1389i2.3929
24. Saptana, S., Sayekti, AL., Perwita, AD., Sayaka, B., Gunawan, E., & Sukmaya, SG. (2022) Analysis of competitive and comparative advantages of potato production in Indonesia. PLOS One, 17(2), e0263633. https://doi.org/10.1371/journal.pone
25. Shahbazi, A., & Javanbakht, O. (2019). Studying the production structure of poultry units in Masjed Soleyman town. Journal of Animal Science Research, 29(2), 15-29. (In Persian). https://animalscience.tabrizu.ac.ir/article_9485.html
26. Youzi, F., Ghaderzadeh, H., & Farzinpour, A. (2022). Economic analysis of production period of broiler breeding in Kurdistan province: A case of Sanandaj, Kamyaran and Divandareh cities. Iranian Journal of Animal Science Research, 14(2), 255-266.‏ (In Persian). https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.20083106.1401.14.2.9.2
27. World Population Review (2024). Chicken Consumption by Country. Available at: https://worldpopulationreview.com/country-rankings/chicken-consumption-by-country