اقتصاد کشاورزی
حمید بلالی؛ فرزانه کسبیان لعل
چکیده
آب به عنوان یکی از نهادههای اساسی در تولیدات بخش کشاورزی، از جایگاه ممتازی در توسعه این بخش برخوردار میباشد. در دهههای اخیر با رشد جمعیت، افزایش تقاضا برای محصولات کشاورزی و همچنین توسعه صنعت و کشاورزی، برداشت از منابع آب زیرزمینی بعنوان مهمترین تامین کننده آب در مناطق خشک و نیمهخشک نیز بطور چشمگیری افزایش یافته و منجر ...
بیشتر
آب به عنوان یکی از نهادههای اساسی در تولیدات بخش کشاورزی، از جایگاه ممتازی در توسعه این بخش برخوردار میباشد. در دهههای اخیر با رشد جمعیت، افزایش تقاضا برای محصولات کشاورزی و همچنین توسعه صنعت و کشاورزی، برداشت از منابع آب زیرزمینی بعنوان مهمترین تامین کننده آب در مناطق خشک و نیمهخشک نیز بطور چشمگیری افزایش یافته و منجر به پیشی گرفتن تقاضا بر عرضه منابع آب و ایجاد بحران در اغلب این مناطق شده است. بیشک یکی از مهمترین ابزارها در کنترل و مدیریت تقاضای منابع آب و کاهش بحران حاصل از آن، بهره گیری از ابزارهای اقتصادی و لحاظ نمودن ارزش اقتصادی آب در فعالیت های کشاورزی بعنوان بزرگترین مصرف کننده آن میباشد. مطالعه حاضر با هدف ارزشگذاری اقتصادی منابع آب زیر زمینی در دشت همدان- بهار با بهرهگیری از الگوی برنامهریزی پویا با استفاده از نرمافزار GAMS در سال زراعی 96-1395 میباشد. بر اساس نتایج تحقیق ارزش اقتصادی آب زیرزمینی به ازای هر متر مکعب در چهار ناحیه دشت همدان-بهار شامل منطقه همدان 3543 ریال، منطقه لالجین 4538 ریال، منطقه بهار 4015 ریال و منطقه صالحآباد 3690 ریال محاسبه گردید. همچنین بازده ناخالص حاصل از فعالیت های کشاورزی هر یک از مناطق بهترتیب، همدان (708/6887810)، لالجین (150/7148527)، بهار (755/4741399)، صالحآباد (005/3639706) میلیون ریال، بازده ناخالص کل مناطق (22417440) میلیون ریال و میزان حجم آب مصرفی کل معادل 185629200 متر مکعب برآورد شد. بررسی و مقایسه ارزش اقتصادی برآورد شده با قیمت آب در نواحی مورد مطالعه نشان داد که ارزش اقتصادی محاسبه شده هر متر مکعب آب بیشتر از قیمت فعلی آب در منطقه میباشد، بطوریکه افزایش هزینه استفاده این نهاده از طریق ابزارهای مختلف سیاستی نظیر وضع قیمت آب میتواند نقش موثری در کنترل بهرهبرداری و تخلیه آبخوان داشته باشد.
عفت قربانیان؛ منصور زیبایی؛ محمد قربانی؛ محمدرضا کهنسال
چکیده
محدودیت منابع آب و خاک بخاطر موقعیت جغرافیایی و اقلیمی کشور از یک طرف و اهمیت تحققپذیری آرمان خودکفایی از سوی دیگر، بهرهبرداری بهینه از منابع آب و خاک را امری اجتناب ناپذیر میسازد. یکی از راهحلهای اقتصادی در این زمینه، برنامهریزی جهت دستیابی به سطح بهینه مصرفِ منابع آبی همراه با بهینهسازی فعالیتهای زراعی می باشد. مطالعهی ...
بیشتر
محدودیت منابع آب و خاک بخاطر موقعیت جغرافیایی و اقلیمی کشور از یک طرف و اهمیت تحققپذیری آرمان خودکفایی از سوی دیگر، بهرهبرداری بهینه از منابع آب و خاک را امری اجتناب ناپذیر میسازد. یکی از راهحلهای اقتصادی در این زمینه، برنامهریزی جهت دستیابی به سطح بهینه مصرفِ منابع آبی همراه با بهینهسازی فعالیتهای زراعی می باشد. مطالعهی حاضر در راستای این هدف با استفاده از دادههای سری زمانیِ قیمت و عملکرد طی سالهای 1388-1378 و اطلاعات پرسشنامهای (1390-1389) در دشت کوار واقع در استان فارس، تعیین الگوی بهینهی کشت و میزان بهینه آبِ کشاورزی مورد نیاز را با استفاده از مدل برنامهریزی ریاضی مورد توجه قرار داد. نتایج حاکی از آن است که هدف حداکثر سود در مقایسه با هدف حداکثرسازی مطلوبیت، سود بیشتری ایجاد میکند اما میزان مصرف آب آن نیز بیشتر است. همچنین میزان مصرف آب با ریسکگریزی زارع رابطه عکس دارد و بهرهبردار ریسکگریز از تمامی امکانات آبی خود استفاده نمیکند.
فتحی فاطمه؛ منصور زیبایی
چکیده
چکیدهبرداشت بیش از حد از سفره های آب زیرزمینی به علت عدم مدیریت صحیح منجر به کاهش سطح آب های زیرزمینی شده است و از آنجایی که اقتصاد روستا بر پایه کشاورزی است و کشاورزی نیز وابسته به آب است، کاهش سطح آب های زیرزمینی رفاه کشاورزان را تحت تأثیر قرار می دهد. لذا در این مطالعه به بررسی کاهش رفاه ناشی از کاهش سطح آب های زیرزمینی، با استفاده ...
بیشتر
چکیدهبرداشت بیش از حد از سفره های آب زیرزمینی به علت عدم مدیریت صحیح منجر به کاهش سطح آب های زیرزمینی شده است و از آنجایی که اقتصاد روستا بر پایه کشاورزی است و کشاورزی نیز وابسته به آب است، کاهش سطح آب های زیرزمینی رفاه کشاورزان را تحت تأثیر قرار می دهد. لذا در این مطالعه به بررسی کاهش رفاه ناشی از کاهش سطح آب های زیرزمینی، با استفاده از الگوهای اقتصاد سنجی پرداخته شد. برای این منظور از تخمین تابع تولید و تشکیل تابع رفاه، استفاده شد. داده های مورد نیاز از تکمیل 130 پرسشنامه در دشت فیروزآباد برای دو وضعیت استفاده از چاه-های عمیق و نیمه عمیق در سال زراعی 86-87 جمع آوری شد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که ارزش تولید نهایی آب در تولید گندم بیش از هزینه استخراج هر واحد آب است و به علت برداشت بیش از حد از منابع آب، رفاه هر کشاورز به ازای هر متر افت سطح آب برای چاه های نیمه عمیق 924110 تومان و برای چاه های عمیق 431210 تومان کاهش می یابد. کاهش رفاه برای هر مترمکعب آب برای چاه های عمیق 8/3 تومان و برای چاههای نیمه عمیق 1/8 تومان محاسبه شد.