اقتصاد کشاورزی
مهسا قصابی؛ محمود حاجی رحیمی؛ حامد قادرزاده؛ راضیه شنکایی
چکیده
وجود ریسک در فعالیت‌های کشاورزی واقعیتی انکارناپذیر است. لذا، نادیده گرفتن این عامل منجر به عدم تخصیص بهینه منابع در این بخش می‌شود. تئوری‌ها و الگوهای برنامه‌ریزی ریاضی مختلفی برای تصمیم‌گیری در مورد مدیریت الگوی کشت محصولات، در شرایط وجود ریسک، وجود دارد. در این پژوهش، الگوی کشت بهینه محصولات زراعی دشت دهگلان در استان کردستان، ...
بیشتر
وجود ریسک در فعالیت‌های کشاورزی واقعیتی انکارناپذیر است. لذا، نادیده گرفتن این عامل منجر به عدم تخصیص بهینه منابع در این بخش می‌شود. تئوری‌ها و الگوهای برنامه‌ریزی ریاضی مختلفی برای تصمیم‌گیری در مورد مدیریت الگوی کشت محصولات، در شرایط وجود ریسک، وجود دارد. در این پژوهش، الگوی کشت بهینه محصولات زراعی دشت دهگلان در استان کردستان، براساس آمار و اطلاعات سال‌های زراعی 1393 الی 1402، با استفاده از مدل برنامه‌ریزی خطی با هدف حداکثرسازی درآمد ناخالص کشاورزان این منطقه برآورد گردید و سپس با الگوی حاصل از مدل برنامه‌ریزی درجه دوم و مدل موتاد با لحاظ حداقل سازی ریسک مقایسه گردید. نتایج نشان داد که در صورت نادیده گرفتن عامل ریسک، الگوی کشت به طور قابل توجهی تغییر می‌کند. در سطح ریسک 1780133/7 میلیون تومان، که بالاترین سطح ریسک میباشد، الگوی کشت تنها شامل خیار، یونجه و کلزا میباشد، در این شرایط، تمایل به سمت کشت محصولات با درآمد ناخالص بالاتر افزایش می‌یابد، هر چند که این محصولات به آب بیشتری نیاز دارند. همچنین رابطه بین ریسک و درآمد ناخالص مزرعه در دو مدل ریسکی تخمین زده شد. پس از تخمین مدل‌های ریسکی و با استفاده از تغییر درآمد مورد انتظار، مدل‌های بهینه مختلف تحت شرایط ریسک‌های متفاوت تعیین گردید. با وارد کردن ریسک، سطح زیرکشت گندم و جو نسبت به حالت عدم توجه به ریسک افزایش یافت. به عبارت دیگر، وجود ریسک منجر به گرایش به سمت محصولات با نیاز آبی پایین‌تر، به طبع موجب کاهش درآمد ناخالص می‌شود. بنابراین نتایج حاصل از این مطالعه لزوم بازنگری در سیاست‌های دولت به منظور حداکثرسازی درآمد کشاورزان و پایداری تولید میباشد
اقتصاد کشاورزی
محمود حاجی رحیمی؛ پریسا علیزاده؛ فرشته شریفی
چکیده
صنعت پرورش مرغ گوشتی از مهمترین زیر بخش‌های کشاورزی در ایران و استان کردستان است. در استان کردستان، تعداد واحدهای پرورش مرغ گوشتی فعال 716 واحد میباشد و در سال‌های اخیر (از سال 1398 تا حالا) تعداد این واحدها 5 درصد رشد داشته است. با وجود اهمیت بالای این صنعت، تا زمان تدوین این مقاله، حتی یک پژوهش علمی در مورد محاسبه شاخصهای مزیت نسبی ...
بیشتر
صنعت پرورش مرغ گوشتی از مهمترین زیر بخش‌های کشاورزی در ایران و استان کردستان است. در استان کردستان، تعداد واحدهای پرورش مرغ گوشتی فعال 716 واحد میباشد و در سال‌های اخیر (از سال 1398 تا حالا) تعداد این واحدها 5 درصد رشد داشته است. با وجود اهمیت بالای این صنعت، تا زمان تدوین این مقاله، حتی یک پژوهش علمی در مورد محاسبه شاخصهای مزیت نسبی و توان رقابتی تولید مرغ گوشتی در استان کردستان انجام نشده است. هدف پژوهش حاضر برآورد و بررسی شاخصهای مزیت نسبی، شاخصهای حمایت دولت و توان رقابت داخلی و صادراتی تولید گوشت مرغ در استان کردستان در سال 1402 با استفاده از الگوی ماتریس تحلیل سیاستی میباشد. نتایج حاصل از برآورد شاخصهای مزیت نسبی شامل نسبت هزینه منابع داخلی و نسبت منفعت به هزینه اجتماعی حاکی از وجود مزیت نسبی برای تولید این محصول در استان کردستان در همه ظرفیت‌های تولید میباشد. نتایج حاصل از شاخص حمایت اسمی از محصول نشان داد که قیمت بازاری گوشت مرغ زنده در کشور پایین‌تر از قیمت سایه‌ای آن است و به عبارت دیگر از تولید کننده مالیات غیرمستقیم قیمتی اخذ شده است. نتایج محاسبه شاخص حمایت اسمی از نهاده نیز بیانگر آن است که قیمت سایه‌ای نهاده‌ها بیشتر از قیمت بازاری آن‌ها بوده است و یارانه غیرمستقیم به نهادههای مرغداری‌ها پرداخت شده است. نتایج برآورد شاخص حمایت مؤثر که برآیند حمایت اسمی محصول و حمایت اسمی نهاده‌ها را نشان می‌دهد، حاکی است که دولت در مجموع از تولید مرغ گوشتی در استان کردستان حمایت مؤثر کرده است. شاخصهای توان رقابتی نیز برای محصول یاد شده بیانگر توانایی رقابت این محصول چه در سطح داخلی و چه در سطح بین‌الملل میباشد. به عبارت دیگر، حتی چنانچه دولت حمایت یارانه‌ای از نهاده‌ها را حذف کند، به شرطی که همزمان سرکوب قیمت محصول را نیز بردارد و تعیین قیمت را به بازار واگذار کند، تولید مرغ گوشتی در استان کردستان توان رقابتی لازم برای حضور در باز جهانی و بویژه بازار کشور دارای مرز مشترک با استان کردستان یعنی عراق را دارد. بر اساس این یافته‌ها، پیشنهاد می‌گردد به جای سیاست‌های مداخله گرانه در بازار محصول و نهادههای تولید مرغ گوشتی، به فراهم آوردن زیرساخت‌های بازار شفاف و رقابتی در تولید این محصول اولویت داده شود.
محمود حاجی رحیمی؛ مهدی فهیم زاده؛ مهدی نعمتی؛ رضا مشکوه
چکیده
تقاضا برای مصرف پروتئین در کشورهای در حال توسعه به دلیل بهبود سطح درآمد و تغذیه، به شدت افزایش پیدا می کند. صنعت پرورش مرغ گوشتی در تأمین پروتئین نقش به سزایی دارد، به همین جهت شناخت ساختار هزینه تولید آن در تمام مناطق، برای برنامه ریزی بهتر و بهره برداری بیشتر از پتانسلهای موجود اهمیت زیادی دارد. در این مطالعه ساختار هزینه واحدهای ...
بیشتر
تقاضا برای مصرف پروتئین در کشورهای در حال توسعه به دلیل بهبود سطح درآمد و تغذیه، به شدت افزایش پیدا می کند. صنعت پرورش مرغ گوشتی در تأمین پروتئین نقش به سزایی دارد، به همین جهت شناخت ساختار هزینه تولید آن در تمام مناطق، برای برنامه ریزی بهتر و بهره برداری بیشتر از پتانسلهای موجود اهمیت زیادی دارد. در این مطالعه ساختار هزینه واحدهای پرورش مرغ گوشتی، با استفاده از تابع هزینه مورد بررسی قرار گرفت. داده های مورد استفاده از 68 واحد تولیدی در استان کردستان به روش نمونه گیری تصادفی ساده جمع آوری گردید. نتایج نشان داد که بیشترین سهم هزینه مربوط به دان است. در مورد کلیه نهاده ها، تقاضا برای نهاده بی کشش است. برآورد معیار بازدهی نسبت به مقیاس بیانگر آن است که بازدهی نسبت به مقیاس در بین واحدهای تولیدی مورد مطالعه صعودی است؛ لذا لازم است در توسعه واحدهای آتی این صنعت در استان کردستان روی مقیاسهای بالاتر تولید تأکید شود. همچنین باتوجه به سهم بسیار بالای هزینه دان در هزینه های تولید، که بخش عمده آن وارداتی است، برای توسعه این صنعت لازم است تولید داخلی عناصر تشکیل دهنده دان در استان در اولویت قرار داده شود.
