ارزیابی وضعیت تنوع غذایی خانوارها و عوامل مؤثر بر آن در استان تهران

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 موسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، تهران، ایران

2 اقتصاد کشاورزی، موسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، تهران، ایران

چکیده

تنوع غذایی از خصوصیات رژیم‌های غذایی سالم می‌باشد. چرا که مواد مغذی ضروری هم‌زمان در یک ماده غذایی وجود ندارند، بلکه در یک رژیم غـذایی متشـکل از چندین ماده غذایی یافت می‌شوند. با این وجود در سال‌های اخیر سلیقه غذایی خانواده‌های ایرانی به سوی مواد غذایی پرکالری و فاقد ارزش غذایی گرایش پیدا کرده که این مسئله آمار مبتلایان به بیماری‌های غیرواگیر را در کشور افزایش داده است. انتخاب و پذیرش رژیم‌های غذایی مختلف به عوامل محیطی، اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و روان‌شناختی بستگی دارد. از آن جا که تأمین سلامت و امنیت غذایی از اهداف راهبردی سند چشم‌انداز بیست ساله کشور می‌باشد، مطالعه حاضر به ارزیابی وضعیت تنوع غذایی خانوارها و عوامل مؤثر بر آن در استان تهران پرداخته است. جهت دستیابی به این هدف از اطلاعات خام هزینه درآمد خانوار در سال 1399 استفاده شده است. در مطالعه حاضر برای کمی‏سازی متغیر تنوع غذایی از شاخص تنوع غذایی بری (BI) و به منظور بررسی و ارزیابی تأثیر متغیرهای دموگرافیکی، اقتصادی و اجتماعی بر آن از مدل لاجیت ترتیبی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که تنها 2/23 درصد از خانوارهای تهرانی از تنوع غذایی زیاد برخوردار هستند و 8/76 درصد خانوارها دارای تنوع غذایی کم یا متوسط می­باشند. ضمن آن که بر پایه نتایج، متغیرهای سن سرپرست خانوار، محل سکونت، ساعت کار سرپرست خانوار و سطح درآمد خانوار در جهت مثبت (مستقیم) و در نقطه مقابل متغیرهای سواد سرپرست خانوار، بعد خانوار و وضعیت اشتغال سرپرست خانوار در جهت منفی (معکوس) بر سطح تنوع غذایی خانوارها در سطح استان تهران تأثیر می‌گذارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  1. Abdi F., Atardi Kashani Z., Mirmiran P., and Estaki T. 2016. Examining and comparison of food consumption pattern in Iran and the world: a review article. Journal of Fasa University of Medical Sciences 5(2): 159-167. (In Persian)
  2. Abrudan I.N., Pop C.M., and Lazăr P.S. 2020. Using a General Ordered Logit Model to Explain the Influence of Hotel Facilities, General and Sustainability-Related, on Customer Ratings. Sustainability 12(21): 9302.‏ https://doi.org/10.3390/su12219302.
  3. Agresti A. 2013.Categorical data analysis.University of Florida, USA.3rd Ed.
  4. Akbari F., and Azadbakht L. 2014. A systematic review on diet quality among Iranian youth: focusing on reports from Tehran and Isfahan. Archives of Iranian Medicine 17(8).
  5. Aldrich J.H., and Nelson F.D. 1984. Linear probability, logit, and probit models. Newbury Park: SAGE (Quantitative Applications in the Social Sciences). https://dx.doi.org/10.4135/9781412984744.
  6. Baji Z. Shakeri Nejad Q. Tehrani M. Jarvandi M. and Haji Najaf S. 2019. Predicting the Determinants of Nutritional Behaviors of Female High School Students: Application of Extended Theory of Reasoned Acton. Journal of Education and Community Health 7(1): 37-43. (In Persian)
  7. Cordero-Ahiman O.V., Vanegas J.L., Franco-Crespo C., Beltrán-Romero P., and Quinde-Lituma M.E. 2021. Factors That Determine the Dietary Diversity Score in Rural Households: The Case of the Paute River Basin of Azuay Province, Ecuador. International Journal of Environmental Research and Public Health 18(4): 2059.‏ https://doi.org/10.3390/ijerph18042059.
  8. Ebrahimi, Sadeghi S., Beheshti M., and Ranjpour R. 2017. Estimation of urban and rural inequality indicators of Iranian provinces during five-year development programs. Social Development and Welfare Planning 8(33): 169-200. (In Persian)
  9. Esfarjani F., Rustaei R., Mohammadi Nasrabadi F., Abdollahi M., Hoshyar Rad A., and Esmailzadeh A. 2011. Investigating the relationship between dominant dietary patterns and short stature in Tehranian children: a case-control study. Iranian Journal of Nutrition Sciences and Food Industry 6(4): 92-83. (In Persian)
  10. Hojabr Kiani K., and Wardi S.S. 2013. Determining the optimal food basket of different urban and rural deciles in Iran. Applied Economics 4(12): 46-37. (In Persian)
  11. Hosseini S.S., Pakravan-Charvadeh M.R., and Salami H. The impact of subsidy targeting policy on food security in Iran. Iranian Journal of Economic Research 21(67): 53-82. (In Persian)
  12. Hou M., Qing P., and Min S. 2021. Multiple indicators of household dietary diversity in rural China: Effects of income and dietary knowledge. Nutrition 91: 111406.‏ https://doi.org/10.1016/j.nut.2021.111406.
  13. Lahouti M., Zavoshi R., Nowruzi M., Rashidkhani B., and Rostami R. 2015. Relationship between dominant dietary patterns and depressive symptoms in adult women living in Tehran in 2013. Scientific Journal of Qazvin University of Medical Sciences 19(4): 41-32. (In Persian)
  14. Maddala G.S. 1983. Limited Dependent and Qualitative Variables in Econometrics. New York: Cambridge University Press.https://doi.org/10.1017/CBO9780511810176.
  15. Minja E.G., Swai J.K., Mponzi W., Ngowo H., Okumu F., Gerber M., and Finda M. 2021. Dietary diversity among households living in Kilombero district, in Morogoro region, South-Eastern Tanzania. Journal of Agriculture and Food Research 100171.‏ https://doi.org/10.1016/j.jafr.2021.100171.
  16. Mojavarian S.M., Gilak Hakimabadi M.T., Sajjadi P., Karimi A., and Mojavarian S.P. 2018. The effect of geographical area of residence on food diversity of urban households in Iran. Nutrition & Food Technology Research Institute 14(4): 18-9. (In Persian)
  17. Mousavi Nasab E., and Rahmani R. Food security status in different income groups (Case study: Boyerahmad city). Journal of Agricultural Economics and Development 23(92): 217-245. (In Persian)
  18. Nachvak S.M., Abdollahzad H., Mostafai R., Moradi S., Pasdar Y., Rezaei M., and Esksndari S. 2017. Dietary diversity score and its related factors among employees of Kermanshah University of Medical Sciences. Clinical Nutrition Research 6(4): 247-255.
  19. Narmaki A., Shirasb F., Ghorbani M., and Sotoudeh G. 2016. Investigating the relationship between food safety and anthropometric measures, body composition and blood pressure in women referring to sports clubs in West Tehran Municipality. Iranian Journal of Diabetes and Metabolism (Iranian Journal of Diabetes and Lipids) 6(2): 110-103. (In Persian)
  20. Pakravan-Charvadeh M.R., and Mohammadi-Nasrabadi F. 2020. The relationship between social welfare, security and food diversity of Afghan immigrant families in the southern regions of Tehran province. Iranian Journal of Nutrition Sciences and Food Industry 15(1): 24-11. (In Persian)
  21. Pakravan-Charvadeh M.R., Mohammadi-Nasrabadi F., Gholamrezai S., Vatanparast H., Flora C., and Nabavi-Pelesaraei A. 2021. The short-term effects of COVID-19 outbreak on dietary diversity and food security status of Iranian households (A case study in Tehran province). Journal of Cleaner Production 281: 124537.‏ https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2020.124537.
  22. Powell B., Kerr R.B., Young S.L., and Johns T. 2017. The determinants of dietary diversity and nutrition: ethnonutrition knowledge of local people in the East Usambara Mountains, Tanzania. Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine 13(1): 1-12.‏https://doi.org/10.1186/s13002-017-0150-2.
  23. Rahmani J., and Dorosti Motlagh A. 2016. The relationship between food diversity score and obesity and abdominal obesity in Tehranian student boys. The Journal of Qazvin University of Medical Science 21(4): 28-37. (In Persian)
  24. Rezazadeh A., Rashidkhani B., and Omidvar N. 2009. Examining the dominant dietary patterns and general obesity and abdominal obesity in adult women in the north of Tehran in 2007. Research in Medicine (Medical Journal Research Journal) 33(4): 257-246. (In Persian)
  25. Sheibani M., Rastegaripour F., and Mohtashami T. 2020. Analysis of effective factors on dietary diversity of rural households in Khorasan Razavi province. Journal Space Economy & Rural Development 9(3): 210-189. (In Persian)
  26. United Nations. 2020. Policy Brief: The Impact of COVID-19 on Latin America and the Caribbean; United Nations Sustainable Development Group: New York, NY, USA. 1–25.
  27. Williams R. 2016. Understanding and interpreting generalized ordered logit models. The Journal of Mathematical Sociology 40(1): 7-20.‏ https://doi.org/10.1080/0022250X.2015.1112384.
  28. Williams R. 2018. Ordered Logit Models–Basic & Intermediate Topics. University of Notre Dame.‏
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 24 مهر 1400
  • تاریخ بازنگری: 17 آذر 1400
  • تاریخ پذیرش: 20 دی 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار