ارزیابی تجارت بخش کشاورزی ایران با استفاده از مدل جاذبه و داده های ترکیبی

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه زابل

2 گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

3 اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی؛ دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

چکیده
این مطالعه برای بررسی مهمترین تعیین کننده های تجارت کشاورزی، مدل جاذبه را به کار برده است. بدین منظور آمار صادرات و واردات محصولات کشاورزی ایران برای دوره زمانی 1380 تا 1387 از سازمان گمرک ایران تهیه و سایر داده ها از پایگاه های اینترنتی مختلف برای دوره زمانی 2001 تا 2008 به دست آمد. برآورد اثرات تصادفی و انجام آزمون هاسمن منجر به انتخاب مدل اثرات ثابت جهت تعیین اثر متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته گردید. ابتدا تأثیر متغیرهای مستقل تولید ناخالص داخلی، درآمد سرانه، متغیر مشابهت لیندر، فاصله جغرافیایی، نرخ ارز، عدم قطعیت نرخ ارز و متغیر مجازی مرز مشترک بر هر یک از صادرات و واردات محصولات کشاورزی ایران برآورد و سپس متغیرهای مجازی مربوط به یکپارچگی های منطقه ای سازمان کنفرانس اسلامی و اکو نیز در مدل وارد گردید. نتایج نشان داد که تولید ناخالص داخلی شرکای تجاری اثر مثبت بر صادرات و واردات محصولات کشاورزی دارد. همچنین متغیرهای اثر لیندر، فاصله جغرافیایی و عدم قطعیت نرخ ارز تأثیر منفی بر صادرات و واردات محصولات کشاورزی ایران داشتند. متغیر درآمد سرانه تأثیر منفی بر صادرات داشت در حالی که واردات محصولات کشاورزی وابستگی معنی داری با درآمد سرانه کشورهای صادرکننده نداشته است. متغیر نرخ ارز واقعی اثر مثبت اما بسیار کوچک بر واردات و اثر منفی بر صادرات بخش کشاورزی ایران داشته است. همچنین تشکیل یکپارچگی بین ایران واعضای سازمان کنفرانس اسلامی منجر به افزایش صادرات و واردات محصولات کشاورزی ایران شده و از اثرات منفی نوسانات نرخ ارز خواهد کاست. با توجه به وابستگی منفی میان صادرات و واردات با فاصله جغرافیایی کشورها، تقویت زیرساخت های حمل و نقلی بین‌المللی پیشنهاد می گردد. علاوه بر آن کشورهای اسلامی که فاصله جغرافیایی آنها با ایران کم باشد از پتانسیل تجاری بالایی برخوردارند و ضرورت انعقاد پیمان‌های منطقه‌ای با آنها بخوبی احساس می‌شود.

واژه های کلیدی: تجارت، بخش کشاورزی، مدل جاذبه، عدم قطعیت نرخ ارز

عنوان مقاله [English]

Trade Evaluation of Iranian Agricultural Sector, Using Gravity Model and Panel Data

نویسندگان [English]

  • M. Zarif 1
  • M. Salarpour 2
  • A. Karbasi 3
1 university of zabol
2 Department of Agricultural Economics, Zabol University, Zabol, Iran
3 Agricultural economic, Agricultural Faculty. Ferdowsi university
چکیده [English]

Abstract

This study uses gravity model to examine the most important determinants of was agricultural trade. To This aim, import and export statistics of Iran agricultural products for the period 1380 to 1387 was provided from Iran customs organization and other information was obtained from different internet bases. Random effects estimating and Hausman test ratio result in fixed effects model, which determined the effects of dependent variables over independent ones. First, the effect of independent variables such as GDP, per capita income, Linder effect, geographic distance, exchange rates, exchange rate uncertainty and dummy variable of border was determined on each import and export of agricultural sector. Then dummy variables related to the regional integrations of Organization of Islamic Conference and the ECO were also applied in model. The results showed that the GDP of commercial Partner has positive effect on export and import of agricultural trade but it is smaller for OIC members. Linder effect, geographical distance and exchange rate uncertainty have negative effects on both export and import of Iran agricultural products. Per capita income had a negative effect on export, while it had a huge positive effect on import. real exchange rate had positive but very small effect on import and negative effect on export of Iran agricultural sector. The results showed that cooperating with the OIC members lead to an increase in import and export of Iran agricultural products and it would reduce negative effects of exchange rate uncertainty. Because of the opposite relation between geographical distance and export or import is suggested reinforcement of international transporting infrastructures. In addition Islamic countries Which have shorter geographical distance from Iran have high commercial potential and the necessity for concluding local contracts with them is clearly understood.

Keywords: Trade, Agricultural sector, Exchange rate uncertainty, Gravity model

CAPTCHA Image