دانشگاه فردوسی مشهد
اقتصاد و توسعه کشاورزی
2008-4722
2423-3951
29
2
2015
06
22
عوامل مؤثر بر شکلگیری تغییر کاربری اراضی در استان مازندران (مطالعه موردی: شهرستان تنکابن)
107
115
FA
محسن
جمالی پور
دانشگاه فردوسی مشهد
jamalim@ymail.com
احمدرضا
شاهپوری
0000-0002-0880-0470
دانشگاه علوم کشاورزی ساری
ahmadreza.fm@gmail.com
محمد
قربانی
0000-0002-3683-8273
دانشگاه فردوسی مشهد
ghorbani@um.ac.ir
10.22067/jead2.v0i0.27902
یکی از چالشهای اساسی در سالهای اخیر، مسئله تغییر کاربری اراضی، جلوگیری از تخریب و اهمیت حفظ کاربری اراضی میباشد. بر همین اساس، عوامل مؤثر بر تغییر کاربری اراضی با استفاده از اطلاعات پیمایشی 60 بهرهبردار کشاورزی شهرستان تنکابن و بهرهگیری از الگوی دومرحلهای توبیت- هکمن در سال 1391 بررسی شد. نتایج برآورد الگوی پروبیت نشان داد که سطح سواد، تجربه، تعداد قطعات زمین باغی، سطح زیر کشت مرکبات و کیوی، قیمت محصول باغی (کیوی)، سطح زیر کشت زراعی و قیمت زمین زراعی با اثر مثبت و متغیرهای اندازه خانوار، قیمت زمین باغی، قیمت محصول باغی (مرکبات)، تعداد قطعات زمین زراعی، قیمت محصول زراعی، رضایت از نهادهای حمایتی و بیمه باغی و زراعی با اثر منفی بر اخذ تصمیم به تغییر کاربری اراضی از زراعی به باغی، نقش دارند. همچنین نتایج برازش الگوی مرحله دوم توبیت بیانگر تأثیر مثبت تعداد قطعات زمین باغی، سطح زیر کشت مرکبات و کیوی، قیمت محصول باغی (مرکبات)، تعداد قطعات زمین زراعی، سطح زیر کشت زمین زراعی، قیمت زمین زراعی و بیمه باغی و زراعی و تأثیر منفی متغیرهای اندازه خانواده، سطح سواد، تجربه، قیمت زمین باغی، قیمت محصول باغی (کیوی)، قیمت محصول زراعی و رضایت از نهادهای حمایتی بر میزان اقدام به تغییر کاربری اراضی میباشد. با توجه به یافتهها، ایجاد شبکه بیمهای گسترده برای پوشش کشاورزان خردهپا، جلوگیری از ایجاد نوسانهای قیمتی محصولات باغی و زراعی، توجه جدی به تولیدات زراعی بهعنوان محصولات استراتژیک و حمایت از بهرهبرداران در این بخش در قالب بسته سیاستی به برنامه ریزان این عرصه پیشنهاد شد.
اثر نهایی,الگوی توبیت,تغییر کاربری,هکمن
https://jead.um.ac.ir/article_33099.html
https://jead.um.ac.ir/article_33099_dbcbc346509f8c541d0308795f8b9ced.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
اقتصاد و توسعه کشاورزی
2008-4722
2423-3951
29
2
2015
06
22
کاربرد مدل پروبیت چندگانه درتحلیل عوامل موثر بر نوع اشتغال دانشآموختگان علمی کاربردی کشاورزی
116
125
FA
حسین
محمدی
دانشگاه فردوسی مشهد
hoseinmohammadi@yahoo.com
حسین
روحانی
دانشگاه فردوسی مشهد
h_rohani2020@yahoo.com
10.22067/jead2.v0i0.32073
این پژوهش با هدف آگاهی از نوع اشتغال دانش آموختگان علمی کاربردی کشاورزی و تحلیل عوامل موثر برآن انجام شده است. متغیر وابسته تحقیق، نوع اشتغال است که شامل پنج طبقه: مشاغل مرتبط دولتی، غیر مرتبط دولتی، مرتبط خصوصی، غیر مرتبط خصوصی و جویای کار است. متغیرهای مستقل شامل جنسیت، سهمیه پذیرش در دانشگاه، میزان علاقهمندی به رشته تحصیلی، میزان هدایت شغلی در دوران تحصیل، رضایت از رشته تحصیلی، ارزیابی مهارتهای حرفهای و آموزشی کسب شده در دانشگاه، ارزیابی فرهنگ کار در جامعه و ارزیابی از نداشتن سرمایه میباشد. جامعه آماری کلیه دانش آموختگان دانشگاه علمی کاربردی کشاورزی و نمونه مورد نظر تعداد 167 نفر از دانشآموختگان مرکز آموزش علمی کاربردی جهادکشاورزی مشهد میباشند که در سال1391 جهت دریافت مدرک تحصیلی مراجعه کردهاند. ابزار جمعآوری اطلاعات پرسشنامه و از مدل پروبیت چند گانه در برآورد مدلهای رگرسیونی و تحلیل نتایج استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که 4/23 درصد دانش آموختگان در مشاغل دولتی و 1/34 درصد در بخش خصوصی مشغول به کار میباشند و مابقی 5/42 درصد دانشآموختگان نیز جویایکار هستند. متغیرهای جنسیت، میزان علاقهمندی در انتخاب رشته تحصیلی، میزان رضایت از رشته تحصیلی، ارزیابی از نقش سرمایه روی اشتغال و میزان مهارتهای حرفهای و آموزشی در زمان تحصیل از متغیرهای مهم و اثر گذار بر نوع اشتغال فارغ التحصیلان کشاورزی میباشند. ارائه تسهیلات با کارمزد پایین، جذب هدفمند دانشجویان مراکز، افزایش آگاهی و ارائه اطلاعات در زمان انتخاب رشته و کاربردی کردن آموزشها در کنار تقویت مهارتهای علمی و عملی از جمله راهکارهای افزایش اشتغال و ارزش افزوده در این بخش میباشد.
اشتغال,پروبیت چندگانه,دانش آموختگان کشاورزی,دانشگاه علمی کاربردی
https://jead.um.ac.ir/article_33116.html
https://jead.um.ac.ir/article_33116_3d8f2996379e8518d3aa5b3eae3f23a3.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
اقتصاد و توسعه کشاورزی
2008-4722
2423-3951
29
2
2015
06
22
بررسی عوامل موثر بر مدیریت ریسک در بین زنان برنجکار شهرستان ساری با استفاده از نرم افزار لیزرل
126
138
FA
مهدی
چرمچیان لنگرودی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری
mcharmchian2004@yahoo.com
10.22067/jead2.v0i0.34739
کشاورزی به علت وابستگی شدید به طبیعت، فعالیتی پرخطر و همراه با ریسک به حساب می آید. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر در مدیریت ریسک در بین زنان برنجکار شهرستان ساری انجام شد. به این ترتیب جامعه آماری تحقیق 1677نفر از زنان تولیدکننده برنج شهرستان ساری می باشند و نمونه گیری تصادفی طبقه ای در این مطالعه به کاربرده شد و 248 نفراز زنان برنجکار انتخاب شدند. روش شناسی این پژوهش، ترکیبی از روشهای کمی و توصیفی- استنباطی بود و برای تجزیه تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS 16 و LISRELو از روشهای آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردید. پس از تایید روایی ابزار پژوهش از طریق پانل متخصصان، به منظور تعیین پایایی، از ضریب کرونباخ آلفا و تتای ترتیبی استفاده شد. کرونباخ آلفا و تتای ترتیبی سوالات پرسشنامه به ترتیب 84/0 و 89/0 بهدست آمد. نتایج پژوهش نشان داد که با توجه به تأثیر منابع دریافت اطلاعات برمیزان به کارگیری از روشهای مدیریت ریسک، توصیه میشود به منابع دریافت اطلاعات مانند اینترنت، مدیریت و مرکز خدمات جهاد کشاورزی، شرکت در کلاسهای آموزشی کشاورزی، روزنامه، کتاب و نشریههای آموزشی و ارتباط با کارشناسان و متخصصان کشاورزی توجه بیشتری گردد.
زنان برنجکار,ساری,مدیریت ریسک,منابع دریافت اطلاعات
https://jead.um.ac.ir/article_33141.html
https://jead.um.ac.ir/article_33141_ce223856390d204fa314c55cc23dfe2d.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
اقتصاد و توسعه کشاورزی
2008-4722
2423-3951
29
2
2015
06
22
سنجش عوامل مؤثر بر انتخاب مصرف کنندگان خیار معمولی، سالم و ارگانیک در شهر اصفهان با استفاده از روش انتخاب تجربی
139
149
FA
عطیه
صندوقی
دانشگاه صنعتی اصفهان
blackwhite6728@yahoo.com
امیر مظفر
امینی
دانشگاه صنعتی اصفهان
aamini@cc.iut.ac.ir
علی
یوسفی
دانشگاه صنعتی اصفهان
yousefia601@yahoo.com
10.22067/jead2.v0i0.35158
در این بررسی به منظور ارزیابی عوامل مؤثر بر انتخاب مصرف کنندگان شهر اصفهان برای خیار معمولی، سالم و ارگانیک از روش انتخاب تجربی و مدل لاجیت چند گانه استفاده گردید. در مدل انتخاب تجربی جهت طراحی سناریو از روش رتبه بندی مشروط استفاده شد. داده ها و اطلاعات مورد نیاز از طریق پیمایش های میدانی، با طراحی و تکمیل پرسش نامه پژوهش گر ساخته به روش نمونه گیری انتساب متناسب طبقه ای از 230 مصرف کننده در سال 1392 جمع آوری شد که به منظور آزمون پایایی ابزار پژوهش، تعداد 30 پرسشنامه برای انجام آزمون مقدماتی در منطقه مورد مطالعه توزیع گردید و با میانگین آلفای کرونباخ 74/0 به دست آمده، اعتبار آن تایید شد. اولویتبندی ترجیحات مصرفکنندگان نشان می دهد که به ترتیب 1/77 درصد محصول سالم، 4/12 درصد محصول ارگانیک و 1/10 درصد محصول معمولی را اولویت نخست انتخاب خود می دانند. نتایج حاصل از مدل رگرسیونی نشان داد که عواملی چون درآمد، اطلاع از ویژگی های محصولات سالم، اهمیت به سلامتی و حفظ محیط محیط زیست و وجود فرد سالمند و بیمار در خانواده، اثر مثبت و معنادار بر انتخاب محصول سالم و ارگانیک دارند. باارتقاء سطح آگاهی مصرف کنندگان از مزایای مصرف محصولات سالم و همچنین تغییر نگرش آنان در زمینه اهمیت حفظ سلامتیشان می توان در جهت بهبود سلامت جامعه و محیط زیست گام برداشت.
اصفهان,ترجیحات مصرف کنندگان,رتبهبندی مشروط,محصول سالم و ارگانیک,مدل لاجیت چند گانه
https://jead.um.ac.ir/article_33170.html
https://jead.um.ac.ir/article_33170_1fa4b77b097935f87622ab71904d7832.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
اقتصاد و توسعه کشاورزی
2008-4722
2423-3951
29
2
2015
06
22
بررسی وضعیت شاخص های پایداری کشاورزی در اثر کاهش یارانههای سوخت (مطالعه موردی دشت قروه)
150
158
FA
حمید
بلالی
دانشگاه بوعلی سینا
h-balali@basu.ac.ir
مهدی
منتشلو
دانشگاه بوعلی سینا
m.mantashloo@yahoo.com
10.22067/jead2.v0i0.35577
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر سیاست آزادسازی قیمت انرژی بر وضعیت شاخصهای اقتصادی و زیستمحیطی پایداری کشاورزی با بهرهگیری از رهیافت تعادل جزئی در قالب برنامهریزی ریاضی میباشد. جامعه آماری تحقیق شامل مزارع آبی واقع در شهرستان قروه بوده و دادهها و اطلاعات موردنیاز از طریق تنظیم پرسشنامه و تکمیل آن توسط کشاورزان منطقه مورد مطالعه در سال زراعی 92-1391 و همچنین مراجعه به سازمانها و نهادهای مربوطه تهیه گردید. نتایج حاصل از اجرای مدل، نشان میدهد که سیاست کاهش یارانه انرژی در بخش کشاورزی منطقه مورد مطالعه باعث کاهش شاخص اقتصادی بازده ناخالص حاصل از فعالیتهای کشاورزی میگردد. همچنین بر اساس یافتههای تحقیق با افزایش قیمت انرژی به سمت واقعیتر شدن قیمت آن، مصرف حاملهای انرژی بهطور معنیداری کاهش و شاخصهای زیستمحیطی شامل میزان کل آب مصرفی در واحد سطح و نهادههای شیمیایی شامل مصرف کودهای ازته و پتاس به ازای واحد سطح در منطقه مورد مطالعه کاهش مییابد.
برنامهریزی ریاضی,پایداری کشاورزی,تعادل جزئی,یارانه انرژی
https://jead.um.ac.ir/article_33197.html
https://jead.um.ac.ir/article_33197_c30726e9f68bbc0d3dbf130379b7ab49.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
اقتصاد و توسعه کشاورزی
2008-4722
2423-3951
29
2
2015
06
22
مطالعه کارآیی گاوداریهای شیری صنعتی شهرستانهای سقز و دیواندره: کاربرد رهیافت ابرکارآیی
159
168
FA
سید جمیل
محمدی
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
mj.rk6770@gmail.com
سید علی
حسینی یکانی
0000-0003-0730-2864
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
hosseiniyekani@gmail.com
حامد
قادرزاده
دانشگاه کردستان
hamedar2002@uok.ac.ir
10.22067/jead2.v0i0.37225
در مطالعه حاضر با استفاده از رویکرد تحلیل پوششی دادهها ابتدا به برآورد مقادیر ابرکارایی و رتبهبندی واحدهای صنعتی پرورش گاو شیری در شهرستان های سقز و دیواندره پرداخته شد. سپس به منظور اطمینان از نااریب بودن نمرات ابرکارآیی به دست آمده، با استفاده از مدل اصلاح شدة بنکر و گیفورد، با نرمالسازی و حذف برخی از واحدهای پرت بر اساس سطوح از پیش تعیین شده، نمرات کارایی مجدداً به روش معمولی محاسبه و نتایج به دست آمده با هم مقایسه شدند. بدین منظور، اطلاعات موردنیاز جهت محاسبة کارایی، به صورت میدانی و با مصاحبه و تکمیل پرسشنامه از کل 19 واحد فعال برای سال 1392 جمع آوری شد. نتایج نشان داد، در مجموع حدود 58 درصد از گاوداریهای شیری منطقة مورد مطالعه، ناکارا بوده وحدود 42 درصد از کل واحدها ابرکارایی کمتر از سطح میانگین را کسب کردند. کارایی واحدها با استفاده از مدل ابرکارایی و کارایی معمولی در تحلیل پوششی داده ها با همدیگر مقایسه و واحدهای ناکارا، نمرات کارایی و ابرکارایی یکسانی گرفتند و واحدهای کارایی که نمره ابرکارایی آنها بزرگتر و مساوی یک شده بود، در روش معمولی بر روی تابع تولید مرزی قرار گرفتند. به منظور تعیین حساسیت نتایج نسبت به حذف واحدهای پرت، سه سطح مختلف به عنوان مبنا برای شناسایی واحدهای پرت در نظر گرفته شد. نتایج مورد بررسی نشان داد که ضریب همبستگی، تنها در سطح 1 ≤پایین بوده که نشان میدهد، وجود واحدهای پرت بر روی نمرات کارایی تأثیرگذار می باشد.
ابرکارایی,تحلیل پوششی داده ها,شهرستان های سقز و دیواندره,گاوداری های شیری,واحدهای پرت
https://jead.um.ac.ir/article_33230.html
https://jead.um.ac.ir/article_33230_c1802d56134dd509f235ebbbbd1cd358.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
اقتصاد و توسعه کشاورزی
2008-4722
2423-3951
29
2
2015
06
22
سنجش آسیبپذیری گندمکاران شمال استان فارس نسبت به خشکسالی
169
180
FA
منصور
زیبایی
0000-0003-4633-0593
دانشگاه شیراز
zibae@shirazu.ac.ir
فاطمه
نصرنیا
دانشگاه شیراز
fnasrnia@shirazu.ac.ir
10.22067/jead2.v0i0.40665
خشکسالی از پیچیده ترین و ناشناخته ترین بلایای طبیعی است .استان فارس از لحاظ اثرات محیطی، اقتصادی و اجتماعی نسبت به خشکسالی بسیار آسیب پذیر است. هدف این مطالعه شناسایی و سنجش آسیب پذیری گندم کاران شمال استان فارس نسبت به خشکسالی بود که در سه بخش سازماندهی شد. اولین روش، آسیب پذیری قبل از خشکسالی را بر اساس توزیعات درآمدی تخمین زده شده اندازه گرفت و دیگری آسیب پذیری بعد از خشکسالی را با توجه به وضعیت دارایی خانوار و استراتژی های مقابله با خشکسالی سال 1390، شناسایی کرد. بخش آخر، الگوهای آسیب پذیری را بر اساس آنالیز خوشه ای و داده کاوی تعیین کرد. یک نمونه متشکل از 203 کشاورز در سه دشت آسپاس، نمدان و سده برای مصاحبه و جمع آوری داده های لازم در سطح مزرعه برای دو سال (1391 و 1390) انتخاب شد. یافتههای مطالعه نشان داد در بعد فنی دسترسی به منابع آب، در بعد اقصادی میزان سرمایه و در بعد اجتماعی اتحاد اهالی مهمترین عوامل اثر گذار در میزان آسیبپذیری کشاورزان محسوب میشود. دشتهای سده و نمدان به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار آسیبپذیری در ابعاد اقتصادی و فنی و در بعد اجتماعی آسپاس آسیب پذیرترین و سده کمترین میزان آسیب پذیری را به خود اختصاص دادند. همچنین با در نظر گرفتن بعدهای فنی، اقتصادی و اجتماعی آسیبپذیری، این مطالعه هفت الگوی متمایز و مستقل آسیب پذیری را استخراج کرد. یافته های مطالعه می توانند به سیاست گذاران برای انتقال از مدیریت بحران به مدیریت ریسک و طراحی برنامه های مناسب در زیر منطقه یا در سطح مزرعه به جای سطح ملی و منطقه یاری کند.
آسیب پذیری اجتماعی,آسیب پذیری اقتصادی,آسیب پذیری فنی,الگوهای آسیب پذیری,خشکسالی
https://jead.um.ac.ir/article_33245.html
https://jead.um.ac.ir/article_33245_df4da32c3fe730e7c004212de66339c7.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
اقتصاد و توسعه کشاورزی
2008-4722
2423-3951
29
2
2015
06
22
برآورد شاخص رضایت مشتری فروشگاههای عرضه مواد غذایی، مطالعه موردی: بازارهای ارزاق عمومی شهرداری مشهد
181
191
FA
زهرا گلریز
ضیائی
دانشگاه آزاد اسلامی، واحدعلوم و تحقیقات تهران
golrizziaie@gmail.com
رضا
مقدسی
0000-0002-2567-7144
دانشگاه آزاد اسلامی، واحدعلوم و تحقیقات تهران
r.moghaddasi@srbiau.ac.ir
سعید
یزدانی
دانشگاه آزاد اسلامی، واحدعلوم و تحققات تهران
syazdani@ut.ac.ir
10.22067/jead2.v0i0.40763
مطالعه حاضر به تعریف و برآورد شاخص رضایت مشتری بازارهای ارزاق عمومی شهرداری مشهد میپردازد. بدین منظور پس از تعریف مدل به روش مدلسازی معادلات ساختاری از روشهای حداقل مربعات جزئی و حداکثر آنتروپی تعمیم یافته برای برآورد مدل تعریف شده استفاده میکند. پس از برآورد، نتایج دو روش برای انتخاب روش برتر با استفاده از معیار میانگین مربع خطاها با یکدیگر مقایسه میشوند. دادههای مورد استفاده در این تحقیق به صورت پیمایشی و بر مبنای روش نمونهگیری روی هدف از 367 نفر از مشتریان 16 بازار ارزاق عمومی موجود در شهر مشهد جمعآوری گردید. نتایج تحقیق نشان دهنده برتری روش حداقل مربعات جزئی بر روش حداکثر آنتروپی میباشد و ارزش ادراکی و تصویر ادراکی را به عنوان عوامل موثر بر رضایت مشتری و تعریف و تمجید از بازار را به عنوان مهمترین نتیجه وفاداری مشتری به بازار معرفی نموده و بر این اساس نظارت بیشتر بر سطح قیمتهای این بازارها و توجه به فاکتورهایی همچون نظافت، دکوراسیون و ایجاد جو مطلوب و لذت بخش در فروشگاهها را برای بهبود وضعیت این دو متغیر پیشنهاد میکند.
حداکثر آنتروپی تعمیم یافته,حداقل مربعات جزئی,شاخص رضایت مشتری
https://jead.um.ac.ir/article_33267.html
https://jead.um.ac.ir/article_33267_513b2e7883e49dc277676acd96be0a50.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
اقتصاد و توسعه کشاورزی
2008-4722
2423-3951
29
2
2015
06
22
ارزیابی نظامهای بهرهبرداری در راستای پایداری فعالیتهای زراعی استان مازندران
192
203
FA
هادی
مؤمنی هلالی
عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان گروه ترویج و آموزش کشاورزی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری
hadi_moumeni@yahoo.com
امیر
احمدپور
دانشگاه آزاد اسلامی، ساری
ahmadpour@iausari.ac.ir
10.22067/jead2.v0i0.41183
تحقیق حاضر از نوع تحقیقات پیمایشی و کاربردی است که در سال 1393 در استان مازندران انجام شده است. هدف تحقیق حاضر ارزیابی و شناسایی مناسبترین نظام بهرهبرداری جهت پایداری فعالیتهای زراعی در استان مازندران میباشد. جامعه آماری تحقیق حاضر در برگیرنده کلیه متخصصانی است که در زمینه ابعاد پایداری و نظام های بهرهبرداری دارای اطلاعات کافی و تسط و درک عمیقی از موضوع مورد مطالعه هستند که از طریق نمونهگیری غیراحتمالی یا هدفمند و روش گلوله برفی، تعداد 15 نفر شناسایی و مورد مطالعه قرار گرفتند. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه استفاده شد. برای تعیین روایی ظاهری و محتوایی از نظرات اساتید و متخصصان فن و برای سنجش پایایی از نرخ ناسازگاری استفاده گردید. برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرم افزار اکسپرت چویس 2000 بهره گرفته شد. یافتههای پژوهش نشان داد که بر اساس چهار معیار پایداری از جمله اکولوژیکی و سیاستی (بهعنوان مهمترین معیارهای پایداری فعالیتهای زراعی طبق تحقیق)، نظام بهرهبرداری تجاری در اولویت است. علاوه بر این، نتایج نهایی نشان داد که با تلفیق وزنهای نسبی معیارها، زیرمعیارها و گزیدارها، مناسبترین نظام بهرهبرداری در راستای بهبود پایداری فعالیتهای زراعی در منطقه، نظام بهرهبرداری تجاری میباشد. همچنین، نظام بهرهبرداری تعاونی با اختلاف کمی نسبت به نظام بهرهبرداری تجاری و با اختلاف نسبتاً زیادی با نظام بهرهبرداری دهقانی در اولویت دوم قرار دارد. با توجه به اهمیت موضوع پایداری به لحاظ توسعه فعالیتهای زراعی در منطقه مذکور پیشنهاد میگردد، مسئولین مربوطه با مد نظر قرار دادن نتایج حاصله، برنامهریزی و اقدامات لازم جهت فراهم نمودن سازوکارهای مناسب جهت متشکل نمودن فعالیتهای زراعی در غالب نظام های بهرهبرداری تجاری و تعاونی را فراهم نمایند.
فرآیند تحلیل سلسله مراتبی,کشاورزی پایدار,نظام بهرهبرداری
https://jead.um.ac.ir/article_33285.html
https://jead.um.ac.ir/article_33285_e4334ff7d824635e245b127d2c78c1f8.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
اقتصاد و توسعه کشاورزی
2008-4722
2423-3951
29
2
2015
06
22
بررسی ساختار بازار و قدرت بازاری صنایع غذایی و آشامیدنی براساس رویکرد برسناهان و لئو
204
215
FA
محمدنبی
شهیکی تاش
گروه اقتصاد دانشگاه سیستان و بلوچستان
mohammad_tash@eco.usb.ac.ir
اسمعیل
قلی پور بلسی
دانشگاه سیستان و بلوچستان
az_mohammadzadeh@yahoo.com
اعظم
محمدزاده
دانشگاه سیستان و بلوچستان
az.mohammadzadeh@gmail.com
10.22067/jead2.v0i0.44819
صنایع فرآوری مواد غذایی از مهمترین گروه های صنعتی کشورهای درحال توسعه می باشد که نقش مؤثری در توسعه اقتصادی این نوع کشورها بازی می کند. این مقاله به بررسی ساختار بازار، درجه قدرت بازاری و ضریب تبانی صنایع غذایی و آشامیدنی ایران براساس روش سازمان صنعتی نوین (NEIO) و با رویکرد برسناهان و لئو (12) می پردازد. برای این منظور از داده های کد چهار رقمی ISIC طی سال های 1390- 1374 برای بررسی 19 صنعت استفاده می شود. علاوه بر این با توجه به شاخص هرفیندال- هیرشمن نیز به بررسی ساختار بازار در صنعت مورد نظر پرداخته شده است.نتایج نشان می دهد که شرایط غیر رقابتی برای 18 صنعت معنادار شده است. درجه قدرت بازاری بین 43/0 و 24/2 است. 12 صنعت دارای بازار انحصار چندجانبه و تولید روغن و چربی دارای بازار انحصار نزدیک به کامل است.تغییرات حدسی برای دو صنعت آرد و غلات و حبوبات و چای سازی بسیار بالا و به ترتیب برابر با 24/2 و 14/2 است. بهطور خلاصه, صنایع با درجه بالای تبانی شامل، عمل آوری و حفاظت میوه، تولید قند و شکر، نانوایی، کشتار دام و طیور می شود. صنایع با درجه تبانی پایین شامل: تولید روغن و چربی حیوانی و نباتی, چای سازی، تولید ماتاء و ماء الشعیر می شود. صنایع پیرو از الگوی کورنو شامل صنعت چای سازی میشود. صنایع با ضریب تبانی بین 2 تا 5 شامل، عملآوری و حفاظت ماهی، تولید فرآورده های لبنی، تولید خوراک دام، تولید قند و شکر، نانوایی،نان شیرینی و بیسکویت، نوشابه های الکلی گازدار می شود و در نهایت در صنعت درجهبندی خرما الگوی رقابتی به چشم می خورد.بنابراین توصیه میشود ساختار و روابط بین بنگاه ها در بخش هایی که ضریب تبانی بالایی دارند به خوبی مورد بررسی قرار گیرد و در صورت لزوم از ابزار نظارتی و در بعضی موارد و موقعیت های جغرافیایی، با توجه به تمرکز بنگاه ها در آن منطقه به کنترل مستقیم از سوی شورای رقابت اقدام گردد.
انحصار چندجانبه,صنعت,قدرت بازاری,کشش تغییرات حدسی
https://jead.um.ac.ir/article_33304.html
https://jead.um.ac.ir/article_33304_58934afedfa9e3d3e5294825e793fcce.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
اقتصاد و توسعه کشاورزی
2008-4722
2423-3951
29
2
2015
06
22
abstract
16
33
FA
10.22067/jead2.v0i0.49933
a
a
https://jead.um.ac.ir/article_33318.html
https://jead.um.ac.ir/article_33318_2f048d1efce0d25c833e571cfaf0f286.pdf