نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه زابل

2 اقتصاد کشاورزی. دانشکده کشاورزی. دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

پدیده تغییر اقلیم یکی از مهم‏ترین چالش‌های زیست محیطی جهان است که با انتشار روز افزون گازهای‌گلخانه‌ای و پدیده‏های ارتباط از راه دور بر سرعت آن افزوده شده است. از پیامدهای شناخته ‌شده ناشی از تغییر اقلیم، تغییر در میزان بارش باران، افزایش وقوع خشک سالی و مناطق بیابانی و تغییر در سطح منابع آب سطحی و زیر زمینی می‏باشد. در مطالعه حاضر جهت بررسی آثار پدیده تغییر اقلیم بر تولیدات کشاورزی شهرستان شیراز، 3 حلقه چاه واقع در دشت شیراز انتخاب گردید. آمار میانگین سطح آب این چاه‌ها طی سال‌های 1357- 1387 بر روی متغیر سال رگرس شد. با استفاده از آمار سالیانه بارندگی طی سال‌های 1337- 1387 و شاخص بارندگی استاندارد، احتمال وقوع سال خشک در شهرستان شیراز تعیین؛ سپس با استفاده از برنامه‌ریزی ریاضی تصادفی دومرحله‌ای و آمار زراعی شهرستان شیراز طی سال‌های 1357- 1387، آثار اعمال 5 سناریو پمپاژ با احتمال وقوع سال خشک بررسی شد. نتایج بخش اول مطالعه نشان داد که سطح آب چاه‌های کشاورزی مورد نظر در سطح (034/0p=) کاهش معناداری به میزان 4/0- یافته‌اند. همچنین، محاسبه شاخص بارندگی استاندارد در شهرستان شیراز نشان داد که احتمال وقوع سال خشک، 2/0 است. نتایج حل مدل نشان داد که کاهش بلندمدت درآمد و سود کشاورزی تحت تغییر اقلیم ملایم در سال خشک به ترتیب 5/4 و 4/6 درصد و در مقابل کاهش کوتاه مدت درآمد و سود کشاورزی در سناریوی مشابه به ترتیب از 54 و 30 درصد تا 74 و 85 درصد برآورد شد. آب مورد استفاده کشاورزی در کوتاه مدت و بلند مدت کمتر از وضعیت موجود به دست آمد. کاهش در مصرف آب باعث کاهش در عملکرد و درنتیجه درآمد کشاورزی منطقه خواهد شد اما، از وارد آمدن خسارات بلندمدت به سطح تولید محصولات زراعی و منابع آب زیرزمینی جلوگیری می‌کند. در پایان با توجه به نتایج به دست آمده از سناریوهای مختلف اقلیمی و امکان وقوع حالات مختلف تغییر در سطح منابع آب زیرزمینی، اتخاذ سیاست‌های حمایتی در جهت افزایش انگیزه زارعین در استفاده بهینه از منابع آب پیشنهاد می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Consideration of Climate Change Phenomenon Consequences on Agricultural Production (Case Study: Shiraz County)

نویسندگان [English]

  • N. Asad Falsafi Zadeh 1
  • M. Sabouhi 2

1 Agricultural Economics Department, College of Agricultural Economics, Zabol University

2 Ferdowsi University of Mashhad

چکیده [English]

Climate change phenomenon is an important environmental challenge of the world that has increased its speed with the increasing extension of greenhouse gases and remote relationship phenomena. Changes in precipitation level, drought occurrence and in the level of surface and groundwater resources are the recognized consequences of climate change. In order to study climate change phenomenon consequences on agricultural production in Shiraz County, three wells rings in Shiraz plain were selected. Mean statistics of water level in wells were regressed on the year during 1978-2008. Using annual statistic of precipitation during 1958-2008 and standard precipitation index (SPI), the probability of dry year incidence determined. Effects of 5 pumping scenario in 3 states of nature was assessed using two-stage stochastic programming. Results showed that water levels at the desired level of agricultural wells has significant decrease 0.4 percent (p=0.034). The long-run loss of income and farm income under the mild climate change and dry years was 4.5 and 6.4 percent. The short-term loss of income and agricultural income in the same scenarios were estimated from 54 and 30 percent to 74 and 85 percent, respectively. Agricultural water use in the short and long term was estimated less than the status quo. Reduction in water use will lead to reduction in yield and farm income in the performance area, however, will prevent the long-term damages to crop production levels and underground water resources. Finally, taking support policies to increase farmer's incentives in appropriate use of water resources is recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Climate change
  • ground water resources
  • two-stage stochastic programming
  • Shiraz
CAPTCHA Image